Ứng dụng giản đồ pha hệ hai cấu tử để tối ưu hóa thành phần hệ phân tán rắn nhằm tăng độ hòa tan của fenofibrat
Tóm tắt
Fenofibrat là dẫn chất mới nhất thuộc nhóm hạ mỡ máu acid fibric có nhiều ưu điểm vượt trội so với các dẫn chất cùng nhóm như tác dụng tốt hơn, ít tác dụng phụ hơn và có tác dụng hiệp đồng khi phối hợp với các thuốc hạ lipid máu khác. Đây là dược chất thuộc nhóm II theo phân loại BCS, có sinh khả dụng thấp và không ổn định khi bào chế thuốc ở dạng quy ước. Kết quả nghiên cứu sinh khả dụng fenofibrat của các dạng bào chế khác nhau cho thấy độ hoà tan có ảnh hưởng quyết định đến sinh khả dụng và liều dùng của thuốc. Việc tăng độ hòa tan của fenofibrat có thể tăng sinh khả dụng, giảm liều dùng và giảm sự biến động của các thông số dược động học, nhờ đó tăng hiệu quả điều trị và giảm các tác dụng không mong muốn của thuốc. Có nhiều giải pháp bào chế làm tăng độ hoà tan của dược chất fenofibrat đã được công bố như tạo vi tiểu phân, siêu vi tiểu phân, bào chế hệ phân tán rắn (HPTR), hệ tự nhũ hóa ... Nghiên cứu này ứng dụng giản đồ pha đông đặc hệ hai cấu tử là hai chất rắn tan hoàn toàn vào nhau ở trạng thái nóng chảy để tối ưu hóa công thức HPTR nhằm tăng độ hòa tan của fenofibrat.
Nguyên liệu: Fenofibrat (FB) (Shenghai Int. Phar. Co. LTD., Trung Quốc), natri lauryl sulfat (Singapore), polyethylen glycol (PEG) 1500, 4000, 6000 (Merk, Đức), polyvinyl pyrolidon (PVP K30) (Basf, Đức), sodium crosscarmelose (Đức), acetonitril HPLC, tetrahydrofuran (Merk, Đức).
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp xây dựng giản đồ pha
- Phương pháp tạo HPTR bằng nóng chảy
- Phương pháp định lượng
- Phương pháp thử độ hoà tan
- Phân tích nhiễu xạ tia X
- Phân tích nhiệt lượng vi sai
Kết luận
Đã sàng lọc một số tá dược thân nước và xác định được PEG là chất mang phù hợp để bào chế HPTR chứa FB. Giản đồ pha đông đặc của hệ hai cấu tử đã chứng tỏ là công cụ hữu hiệu để tối ứu hóa hệ phân tán rắn bào chế bằng phương pháp nóng chảy. Thành phần của HPTR tối ưu được xác định dựa trên giản đồ pha đông rắn của hệ hai cấu tử. Hệ phân tán rắn bào chế được làm tăng độ hòa tan của FB lên nhiều lần so với nguyên liệu ban đầu. FB tồn tại ở dạng tinh thể trong HPTR đã được khẳng định bởi kết quả phân tích nhiệt vi sai và nhiễu xạ tia X. Cùng với việc khống chế kích thước tiểu phân, HPTR bào chế được có độ hòa tan cao hơn sản phẩm thương mại có uy tín sản xuất bằng công nghệ tạo vi hạt (micronization).