Đánh giá đặc điểm nông học và hàm lượng saponin của một số mẫu giống mướp đắng rừng (Momordica charantia L. var. abbreviata Ser.) thu thập ở khu vực Nam Trung Bộ, Việt Nam
Tóm tắt
Cây mướp đắng (Momordica charantia L.) được trồng phổ biến và sử dụng làm rau, dược liệu nhằm chữa trị tiểu đường, viêm gan, sỏi thận, ung thư, ... do chứa nhiều dược chất như glycosides, alkaloids, triterpenes, đặc biệt hàm lượng saponin cao. Mướp đắng rừng (M. charantia L. var. abbreviata Ser.) có hàm lượng dược chất và tính chống chịu cao hơn nhiều so với các giống thương mại. Tuy nhiên, công tác thu thập, đánh giá các mẫu giống mướp đắng rừng còn nhiều hạn chế. Nghiên cứu nhằm đánh giá các đặc điểm nông học và định lượng saponin của 12 mẫu giống mướp đắng rừng thu thập ở khu vực Nam Trung Bộ, Việt Nam. Kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy 12 mẫu giống thu thập được có tỉ lệ nảy mầm thấp (10,34 - 44,19 %), thời gian nảy mầm không đồng đều (2 - 20 ngày), thời gian thu quả đợt đầu từ 37 đến 55 ngày sau trồng. Đặc điểm về lá, quả và hạt khác nhau giữa các mẫu giống: kích thước lá (11,90 - 20,23 cm x 9,95 - 16,4 cm), phiến lá xẻ thùy sâu với 5 hoặc 7 thùy; kích thước quả (4,09 - 8,77 cm x 2,05 - 3,5 cm) và năng suất quả tươi (114.84 - 614,045 g quả tươi/cây); kích thước hạt (9,36 - 13,18 mm x 5,0 - 8,0 mm). Hàm lượng saponin tổng số từ 13,26 đến 18,98 mg/g quả khô. BD4 (614,04 g/cây) và QN2 (613,55 g/cây) có triển vọng trong hướng chọn giống về năng suất. Các mẫu giống có hàm lượng saponin cao là BD3 (18,98 mg/g quả khô) và QN3 (16,77 mg/g quả khô) thích hợp với hướng chọn giống tăng hàm lượng saponin.