LUÂN LÍ SINH TỒN TRONG TRUYỆN NGẮN CỦA NAM CAO VÀ NGUYỄN HUY THIỆP

Nguyễn Huy Thiệp. ethical literary criticism, survival ethicality, Nam Cao, Nguyen Huy Thiep, comparison.

Tóm tắt

Phê bình luân lí học văn học và những phương diện cơ bản của nó có tiềm năng vận dụng rộng rãi vào thực tiễn nghiên cứu văn học Việt Nam. Tuy nhiên, ở nước ta hiện nay, phê bình luân lí học văn học vẫn còn mới mẻ, chưa có nhiều công trình đi sâu khai thác. Trong bài viết này, từ việc khảo sát, phân tích truyện ngắn của Nam Cao và Nguyễn Huy Thiệp, chúng tôi tập trung tìm hiểu vấn đề luân lí sinh tồn trong truyện ngắn của hai nhà văn, phân tích và diễn giải để làm nổi bật ý thức luân lí, lựa chọn luân lí của các nhân vật. Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy cả hai nhà văn đều ý thức đưa những vấn đề liên quan đến luân lí sinh tồn vào tác phẩm của mình. Trong các vấn đề ấy, chúng tôi lựa chọn ba phương diện tiêu biểu nhất để phân tích, so sánh: ứng xử của con người trước cái đói và sự đe dọa về sinh mạng; ứng xử của con người trước bản năng tính dục; ứng xử của con người khi lí tưởng và nhân cách bị đe dọa. Hai nhà văn, tuy có cách riêng trong việc trình hiện luân lí sinh tồn, nhưng đều thể hiện một thực trạng đáng lo ngại khi con người sẵn sàng đánh đổi tất cả để thỏa mãn những nhu cầu tự nhiên, kể cả khi nó trái với luân thường.