Đánh giá tác động của các bậc thang thủy điện trên dòng chính đến thay đổi thủy văn dòng chảy và thời gian lan truyền ảnh hưởng về châu thổ sông Mê Công

Tóm tắt

    Lưu vực sông Mê Công có diện tích lưu vực khoảng 795.000 km2, chảy qua địa phận ở 6 quốc gia: Trung Quốc, Myanma, Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam với chiều dài dòng chính là 4.800 km, tổng lượng dòng chảy bình quân hàng năm vào khoảng 475 tỷ m3, sông Mê Công được sắp thứ 21 trên thế giới về diện tích lưu vực, thứ 12 về chiều dài và thứ 8 về tổng lượng dòng chảy. Là lưu vực có da dạng sinh học cao, với khoảng 1.300 loài thủy sản, sản lượng cá hàng năm đứng thứ 2 trên thế giới, là nguồn cung cấp lương thực cho khoảng 300 triệu người. Sông có tiềm năng thủy điện cao, vào khoảng 53.000MW, trong đó 23.000 MW ở thượng lưu thuộc Trung Quốc, 13.000 MW ở dòng chính phía hạ lưu và hơn 17.000 MW là thủy điện dòng nhánh ở các nước hạ lưu vực. Kế hoạch xây dựng 12 đập thủy điện dòng chính có thể gây tác động bất lợi đến chế độ thủy văn, chất lượng nước, đa dạng sinh học và ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của hàng chục triệu người dân phía hạ lưu. Bài báo này trình bày các đánh giá tác động có thể của các đập thủy điện dòng chính nếu được xây dựng đến thay đổi chế độ dòng chảy và thời gian lan truyền ảnh hưởng các tác động phía thượng lưu về châu thổ sông Mê Công nhằm thấy được mặt lợi cũng như bất lợi đối với vùng đồng bằng châu thổ để chủ động các giải pháp ứng phó.