Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam - A

Ngành KH&CN sẵn sàng nhận nhiệm vụ có thách thức, mục tiêu cao, hướng vào kết quả cuối cùng

2025-04-11T09:28:25+07:00

Với cách làm việc mới, tinh thần sẵn sàng nhận các nhiệm vụ có thách thức, mục tiêu cao và hướng vào kết quả cuối cùng, Bộ Khoa học và Công nghệ với vai trò là Bộ hạt nhân và nòng cốt trong thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW1 cam kết sẽ hoàn thành tốt các nhiệm vụ được Lãnh đạo Chính phủ giao, với kết quả cụ thể trong năm 2025. Thông điệp này được Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định tại buổi làm việc của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng với Bộ Khoa học và Công nghệ về tình hình phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, diễn ra chiều ngày 01/04/2025 tại trụ sở Bộ.

Sự cần thiết thống nhất giữa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

2025-04-11T09:31:55+07:00

Giữa khoa học và công nghệ (KH&CN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) có những điểm chung và mối quan hệ tương tác với nhau. Chính những điểm chung và quan hệ tương tác này tạo nên sự thống nhất giữa Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Đổi mới sáng tạo (Innovation) và Chuyển đổi số (Digital) - gọi tắt là S.T.I.D. Đồng thời, S.T.I.D cũng cần được nhấn mạnh do xuất phát từ những yêu cầu thực tiễn cụ thể. Bài viết tập trung phân tích một số yêu cầu cơ bản, đòi hỏi cần thiết để nhấn mạnh S.T.I.D trong bối cảnh hiện nay.

Nội luật hóa các điều ước quốc tế về an ninh, thanh sát hạt nhân trong Dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi)

2025-04-11T09:35:42+07:00

Luật Năng lượng nguyên tử (NLNT) được Quốc hội khóa 12 thông qua ngày 03/06/2008 là một bước tiến lớn trong quá trình phát triển ứng dụng NLNT vì mục
đích hòa bình, an toàn, an ninh và không phổ biến hạt nhân tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, Luật NLNT đã bộc lộ những bất cập nhất định trong
việc thực thi các nguyên tắc cơ bản về an ninh và thanh sát hạt nhân của các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.

Kinh tế nền tảng: Tác động và khuyến nghị

2025-04-11T11:24:29+07:00

Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (hiện là Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược) thuộc Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương vừa công bố Báo cáo “Nhận diện tác động của kinh doanh nền tảng tới nền kinh tế Việt Nam” (Báo cáo). Báo cáo đưa ra tỷ trọng giá trị tăng thêm của kinh tế số trong GDP các năm từ 2020-2023 lần lượt là 12,66%, 12,88%, 12,63% và 12,33%. Trong nửa đầu năm 2024, tỷ trọng giá trị tăng thêm của kinh tế số đạt 18,3%. Trước những tác động to lớn của kinh tế nền tảng, Báo cáo đã đưa ra một số khuyến nghị quan trọng, nhằm thúc đẩy hơn nữa hoạt động kinh tế nền tảng của Việt Nam trong giai
đoạn tới.

Phát huy vai trò của thanh niên trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

2025-04-11T11:27:17+07:00

Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên Việt Nam năm 2025 có chủ đề: “Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”. Sự kiện có sự tham gia của lãnh đạo các bộ, ban/ngành và hơn 300 đại biểu thanh niên tiêu biểu trên toàn quốc. Các vấn đề như cơ chế, chính sách, đầu tư hạ tầng số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao… đã được thảo luận, trong đó tập trung vào vai trò của thanh niên trong thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết số 57-NQ/TW). Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam trích đăng một số ý kiến quan trọng mang tính định hướng từ lãnh đạo Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.

Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất giống và trồng rong sụn

2025-04-11T11:30:46+07:00

Viện Nghiên cứu Hải sản đã thực hiện thành công nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp Bộ “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất giống và công nghệ trồng rong cho năng suất, chất lượng carrageenan cao ở miền Trung”, qua đó hoàn thiện được công nghệ nuôi cấy mô tế bào, xây dựng được quy trình nhân nhanh và mô hình trồng thâm canh rong sụn. Kết quả đề tài đã tạo ra hàng loạt cây giống rong sụn có chất lượng cao, đồng nhất về mặt di truyền, với số lượng lớn và thời gian sản xuất được rút ngắn đáng kể. Cây giống được đưa vào sản xuất thâm canh cho thấy tốc độ sinh trưởng tăng, hàm lượng và chất lượng
carrageenan của rong thương phẩm được cải thiện.

Ứng dụng công nghệ học máy hỗ trợ giáo dục trẻ 0-36 tháng tuổi

2025-04-11T15:42:15+07:00

Để đề xuất được các giải pháp ứng dụng công nghệ học máy trong hỗ trợ người lớn, nhằm tạo ra hệ thống tư vấn tự động (chatbot) phục vụ cho việc giáo dục
trẻ từ 0-36 tháng tuổi tại gia đình, nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Giáo dục thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu đề xuất giải
pháp ứng dụng công nghệ học máy hỗ trợ người lớn giáo dục trẻ 0-36 tháng tuổi ở gia đình”. Kết quả của đề tài có ý nghĩa khoa học trong lĩnh vực giáo dục
sớm và tiềm năng ứng dụng cao trong thực tiễn.

Năng lực sáng tạo và toàn cầu hóa của các công ty Trung Quốc: Trở thành những người dẫn đầu trong hệ sinh thái đổi mới tri thức chuyên sâu

2025-04-11T11:43:35+07:00

"Năng lực sáng tạo và toàn cầu hóa của các công ty Trung Quốc: Trở thành những người dẫn đầu trong hệ sinh thái đổi mới tri thức chuyên sâu" là cuốn sách của các tác giả Maureen McKelvey và Jun Jin, nhà xuất bản EE Elgar xuất bản năm 2020. Cuốn sách cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự phát triển của các công ty Trung Quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa và đổi mới sáng tạo, với 14 chương tập trung vào các chiến lược, thách thức và cơ hội mà các công ty này đang đối mặt. Thông qua việc nghiên cứu các yếu tố như chính sách nhà nước, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và chiến lược quốc tế hóa, các tác giả làm nổi bật tiềm năng của các công ty Trung Quốc trong việc vươn lên thành những người dẫn đầu trên thị trường toàn cầu.

Triển khai dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp tại Việt Nam

2025-04-11T15:43:02+07:00

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết số 193/2025/QH15). Trong đó có nội dung cho phép thí điểm có kiểm soát triển khai dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp (Low Earth Orbit - LEO) trong thời gian không quá 5 năm, kết thúc trước ngày 01/01/2031. Đây được xem là bước tiến chiến lược nhằm hiện đại hóa hạ tầng viễn thông, nâng cao khả năng kết nối tại các khu vực khó tiếp cận, nơi còn hạn chế về phát triển hạ tầng viễn thông mặt đất đồng thời thúc đẩy vị thế của Việt Nam trong làn sóng công nghệ toàn cầu.

GenAI đang định hình lại các ngành công nghiệp

2025-04-11T12:33:42+07:00

Từ Thung lũng Silicon cho đến các phòng họp trên toàn thế giới, Generative AI (GenAI), còn được gọi là AI tạo sinh, đang được nhắc đến với tiềm năng cách mạng hóa các ngành công nghiệp và mở ra những cơ hội chưa từng có. Các nhà lãnh đạo đều nhận thấy sức mạnh của GenAI trong việc xác định lại các quy trình và thúc đẩy sự đổi mới. Vậy GenAI là gì? Nó tác động ra sao tới các ngành công nghiệp? Các nước đang phát triển cần chú ý đến những vấn đề gì để có thể bắt kịp
“cuộc đua”?

Chuyển đổi số đối với vùng dân tộc thiểu số: Thực trạng và khuyến nghị

2025-04-11T12:38:45+07:00

Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS), Trung tâm Nghiên cứu Quản trị Tài nguyên Vùng cao (CEGORN) vừa công bố kết quả nghiên cứu “Đánh giá về tác động chuyển đổi số (CĐS) đối với các vùng đồng bào dân tộc thiểu số”. Nghiên cứu được triển khai tại huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Tạp chí giới thiệu một số phát hiện chính từ nghiên cứu này để có góc nhìn về việc tiếp cận và áp dụng CĐS tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số nhằm đảm bảo trong quá trình CĐS, không ai bị bỏ lại phía sau.

Tác động của kinh tế số đối với thị trường lao động Việt Nam

2025-04-11T12:44:52+07:00

Kinh tế số mang đến nhiều cơ hội cho thị trường lao động Việt Nam như tăng năng suất, tạo việc làm mới, cải thiện kỹ năng và thúc đẩy tính linh hoạt trong công việc. Nhưng đồng hành với thuận lợi là những thách thức lớn, như nguy cơ mất việc làm, chênh lệch kỹ năng, áp lực lên hệ thống giáo dục, phát sinh nhiều vấn đề pháp lý… Để phát triển một môi trường lao động bền vững, sự hợp tác giữa chính phủ, doanh nghiệp và người lao động là yếu tố quyết định. Nhận thức đúng đắn và hành động kịp thời sẽ giúp Việt Nam tận dụng lợi thế từ nền kinh tế số và vượt qua các trở ngại.

Xu hướng phát triển trí tuệ nhân tạo với chi phí thấp

2025-04-11T12:47:56+07:00

Tháng 01/2025, DeepSeek đã ra mắt ứng dụng chatbot miễn phí đầu tiên dựa trên mô hình DeepSeek-V3, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu. Sự xuất hiện của DeepSeek không chỉ tạo ra những tác động đáng kể mà còn đặt ra thách thức lớn đối với các mô hình AI của Mỹ, đặc biệt về chi phí sử dụng và khả năng tiếp cận người dùng. Trong bối cảnh này, khái niệm “AI với chi phí thấp” đã trở thành một chủ đề nóng, với các mô hình
được vận hành với chi phí thấp thông qua tối ưu hóa thuật toán, sử dụng phần cứng tiết kiệm chi phí và các chiến lược giảm tải tài nguyên.

Nguy cơ từ Shadow AI trong hoạt động tài chính

2025-04-11T15:43:58+07:00

Trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang thay đổi cách thức các tổ chức vận hành và quản lý. Tuy nhiên, cùng với những tiềm năng to lớn, AI cũng mang đến những thách thức không nhỏ đối với an ninh mạng, đặc biệt khi xu hướng “Shadow AI” đang gia tăng. Năm 2025, Shadow AI được dự báo sẽ trở thành mối lo ngại lớn về an ninh mạng đối với các doanh nghiệp và tổ chức trên toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động tài chính và kinh doanh.

Bến Tre: Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

2025-04-11T15:44:42+07:00

Bến Tre là một trong những địa phương có nhiều bước tiến đáng ghi nhận trong lĩnh vực phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KH,CN,ĐMST&CĐS). Tuy nhiên, hoạt động này ở Bến Tre vẫn đang phải đối mặt với nhiều bất cập về cơ chế tài chính, nguồn lực... Để tiếp tục phát triển kinh
tế - xã hội (KT-XH) dựa trên KH,CN,ĐMST&CĐS, Bến Tre đã xây dựng kế hoạch hành động cụ thể với nhiều giải pháp đột phá trong thời gian tới.

Bình Định: Tập trung phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và an toàn, an ninh mạng

2025-04-11T15:45:09+07:00

Bình Định đang từng bước khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ cao, với mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và an toàn, an ninh mạng của khu vực miền Trung và cả nước. Điều này không chỉ xuất phát từ định hướng chiến lược của tỉnh mà còn là kết quả của sự đầu tư bài bản từ chính quyền địa phương cùng sự đồng hành từ các tập đoàn công nghệ hàng đầu của Việt Nam như FPT, TMA Solutions. Tuy nhiên, để đạt được tham
vọng này, Bình Định vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua, từ hạ tầng công nghệ, nhân lực đến môi trường đầu tư.

Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo ở Trung Quốc và gợi suy cho Việt Nam

2025-04-11T14:16:45+07:00

Từ năm 2015, Trung Quốc đã xây dựng những chiến lược lớn, dài hạn nhằm tạo sự đột phá trong phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST). Các văn bản này vừa định hướng bao quát, vừa đề ra những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể. Sau hơn một thập niên kiên trì thực hiện, Trung Quốc đã có những thành tựu nổi bật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST). Kinh nghiệm thành công của Trung Quốc mang lại nhiều gợi ý cho Việt Nam, nhất là trong bối cảnh cả đất nước đang triển khai quyết liệt Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Bảo hộ nhãn hiệu liên quan đến NFT trong Metaverse tại Hoa Kỳ và một số gợi mở cho Việt Nam

2025-04-11T15:39:41+07:00

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của công nghệ và kỹ thuật số, Non-fungible Token (NFT) và Metaverse đã trở thành những chủ đề được quan tâm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. NFT được xem là bước tiến vượt bậc trong việc xác lập quyền sở hữu đối với các tài sản số, trong khi Metaverse là một không gian ảo đa chiều, nơi các sản phẩm trí tuệ như tác phẩm nghệ thuật, nhãn hiệu và sáng chế được khai thác ở mức độ mới. Tuy nhiên, việc bảo hộ các quyền sở hữu trí tuệ này vẫn đang là thách thức lớn đối với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bài viết phân tích kinh nghiệm bảo hộ nhãn hiệu liên quan đến NFT trong Metaverse tại Hoa Kỳ, từ đó đề xuất một số gợi mở nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam trong lĩnh vực này.