Ngày 12/9/1975, Viện Khoa học xã hội miền Nam được thành lập theo Quyết định số 13/QĐ.75 của Trung ương Cục Miền Nam. Từ đó đến nay, Viện đã mang nhiều tên gọi: Viện Khoa học xã hội miền Nam (có văn bản còn gọi là Viện Khoa học xã hội Sài Gòn, 1975 - 1977), Viện Khoa học xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh (1978 - 2003)