Trong những năm qua, kết quả nghiên cứu trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục của triều đại Nhà Trần đã đưa đến những hiểu biết khá toàn diên. Đặc biệt, kết quả khai quật khảo cổ học tại nhiều địa điểm như: 18 Hoàng Diệu (Hà Nội); Tức Mặc (Nam Định), Đông Triều (Quảng Ninh)… góp phần xác định cấu trúc, vị trí, quy mô của Kinh thành Thăng Long; kiến trúc chùa tháp, lăng mộ, v.v. Trong bài viết này, trên cơ sở nhiều năm nghiên cứu vềloại hình thái ấp, tôi muốn giới thiệu một số nét được coi là những nhận thức mới của mình về Nhà Trần ở lĩnh vực này.
