Quanh chuyện ba lần lên Trại Đưng/About the story of “three times going up Đưng prison camp”
Tóm tắt
Trước khi kể chuyện “Ba lần lên Trại Đưng”, tác giả đã phác họa hoàn cảnh, không khí học tập, lao động của bản thân cũng như bạn bè thuộc lớp thanh niên có học trước và trong giai đoạn “Cải cách ruộng đất” ở Nghệ Tĩnh. Còn sự kiện chính được kể trong bài viết là chuyện tác giả đã ba lần đi lên Trại Đưng (còn gọi là Trại Hoàng Bích), một trại giam được thiết lập đầu những năm 50 của thế kỷ trước tại huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, khi cuộc PĐQC-CCRĐ bắt đầu phát động. Lần thứ nhất, năm 1954, đưa thân phụ, Hoàng giáp Nguyễn Khắc Niêm lên trại với sự giám sát của nhà chức trách; lần thứ hai, năm 1957, lên trại cải cát cho cụ; lần thứ ba, năm 1976, cùng anh cả là Nguyễn Khắc Viện lên trại để đưa di hài cụ ra Hà Nội.
Bằng một giọng văn điềm tĩnh pha chút ngậm ngùi, với một thái độ khách quan trung thực, qua hàng loạt tình tiết cụ thể sinh động, tác giả đã phác lên một bức tranh chấm phá đầy ý nghĩa về những sự việc, về một thời điểm rất khó quên trong ký ức của nhiều người cũng như trong lịch sử phát triển của đất nước.
ABSTRACT
Before telling the story of “Three times going up Đưng prison camp”, the author outlines his literate friends’ and his circumstances of learning and labour before and during the period of “Land Reform” in the provinces of Nghệ Tĩnh. And the main event in the article is about his times of going up Đưng prison camp (also called Hoàng Bích prison camp), established in the early 50’s of the 20th century in Hương Khê District, Hà Tĩnh Province, when the campaign of mobilizing the masses for land reform was launched. The first time was in 1954 when he took his father, Dr. Nguyễn Khắc Niêm, to the camp under the supervision of the authorities; the second time, in 1957, when he reintered his father’s remains; and the third time, in 1976, when he and his eldest brother, Nguyễn Khắc Viện, moved their father’s remains to Hà Nội.
Through a series of specific and vivid circumstances, the author, with the tone of calmness mixed with a little melancholy and the objective, honest attitude, drew a meaningful sketch of an unforgettable time in many people’s memories as well as in the history of the country.
