Xây dựng phả hệ văn bản Ngôn chí thi tập của Phùng Khắc Khoan bằng phầm mềm PAUP V4.0 / Building a Stemma with PAUP V4.0 software: The case of eight text variants of Ngôn chí thi tập by Phùng Khắc Khoan

Tóm tắt

TÓM TẮT

Tình trạng thiếu thống nhất giữa tám  văn bản chép thơ Ngôn chí thi tập của Phùng Khắc Khoan, (gồm VHv.1951, VHv.1442, VHb.264c, A.555, A.1364, A.431, VHv.2163 và R7) cùng với sự khuyết thiếu thông tin sao chép cản trở quá trình xây dựng một sơ đồ truyền bản của các văn bản. Câu hỏi đặt ra là: Chỉ dựa trên các văn bản hiện tồn, liệu có thể xây dựng được một sơ đồ phả hệ biểu thị mối quan hệ giữa các dị bản của Ngôn chí thi tập không? Cơ sở lý luận ngành Phê bình văn bản học (textual criticism) cụ thể là trường phái Tân phả hệ văn bản (New- Stemmatics) cùng với sự hỗ trợ của phần mềm PAUP giúp chúng tôi trả lời câu hỏi này. Phần mềm PAUP V4.0 được dùng để phân tích khoảng cách sai khác dị văn giữa các dị bản và xây dựng cây phả hệ văn bản theo phương pháp Maximum Parsimony (MP). Cụ thể, 8 văn bản Ngôn chí thi tập chia thành 4 nhóm, Nhóm 1 gồm VHv.1442, A.555 và VHv.2163; Nhóm 2: VHb.264c và A.431; Nhóm 3: A.1364 và R7; Nhóm 4 (nhóm đặc biệt chỉ có 1 văn bản): VHv.1951. Căn cứ vào sơ đồ phả hệ, khoảng cách sai khác dị văn, độ khả tín của văn bản chúng tôi lựa chọn được 3 bản sẽ tham gia vào công tác hiệu khám văn bản là VHv.1951, A.1364 và VHv.1442.

ABSTRACT

The inconsistency of the eight variants of Ngôn chí thi tập by Phùng Khắc Khoan, (namely VHv.1951, VHv.1442, VHb.264c, A.555, A.1364, A.431, VHv.2163 and R7) and the lack of copying information do not provide us with knowledge to construct a transmission diagram of variants. This study investigates the following research question: Could we construct a stemma which represents close relations among its variants? The theoretical foundation of New-Stemmatics and the support of PAUP software help us address this question; namely, 8 variants could be categorised into 4 groups: Group 1 including VHv.1442, A.555 and VHv.2163, Group 2 including VHb.264c and A.431, Group 3 including A.1364 and R7, and Group 4 (special group having only one variant of VHv.1951). Based on this stemma and the distance among the variants we selected three variants to be used in collation of textual criticism: VHv.1951, VHv.1442 and A.1364.