Nhận thức của giới nghiên cứu về thể chế chính trị của các nhà nước thời cổ - trung đại ở miền Trung Việt Nam./Awareness of researchers on political institution of Governments during the Antiquity and Middle Ages in Central Vietnam.

Tóm tắt

Bài viết điểm lại những nghiên cứu liên quan đến thể chế chính trị của các nhà nước thời cổ - trung đại ở miền Trung Việt Nam thông qua những nghiên cứu về thể chế chính trị của vương quốc Champa. Bài viết tập trung vào việc tổng hợp và phân tích những nghiên cứu đầu tiên, xoay quanh những quan điểm, tranh luận, phản biện về thể chế chính trị của vương quốc Champa như là một vương quốc theo kiểu tập quyền hay liên bang (hoặc liên hiệp). Sau đó, chúng tôi trình bày những công trình đề cập đến các quan điểm, phân tích và nghiên cứu về thể chế liên bang Champa khi ý tưởng về một chính thể liên bang đã được chấp nhận rộng rãi trong học giới. Những nghiên cứu về thể chế chính trị của liên bang Champa cũng giúp chúng ta có những tiếp cận tham chiếu nguồn gốc và những đặc thù của thể chế chính trị ở miền Trung thời kỳ chúa Nguyễn.  
ABSTRACT
AWARENESS OF RESEARCHERS ON POLITICAL INSTITUTION OF GOVERNMENTS DURING THE ANTIQUITY AND MIDDLE AGES IN CENTRAL VIETNAM
The article reviews research works related to the political institution of governments during the Antiquity and Middle Ages in Central Vietnam, through studies of the political institution of the kingdom of Champa. It focuses on recapitulating and analyzing early studies, including the viewpoints, debates and critiques, on the political institution of the kingdom of Champa as a centralized or federal state. Then, research works present the works related to the views, analyses and studies of the federal constitution of the kingdom of Champa as the idea of a federal government was widely accepted in the academic world. The study of the political institutions of the federal constitution of the kingdom of Champa also gives us access to the reference of the origins and features of political institution in Central Vietnam during the rule of the Nguyễn Lords.