Ảnh hưởng Anh quốc trên đồ sứ ngự dụng thời Minh Mạng/English Influence on Style of Royal Porcelaine under King Minh Mạng’s Reign.
Tóm tắt
Triều Nguyễn (1802 - 1945) có thói quen đặt cho các lò gốm sứ ở Trung Hoa chế tác những món đồ sứ cao cấp để sử dụng trong hoàng gia và triều đình. Bài viết này cung cấp thêm thông tin về việc đặt làm đồ sứ của triều Minh Mạng (1820 - 1841), không phải ở Trung Hoa, mà ở Anh quốc, thông qua việc giới thiệu 4 món đồ sứ thuộc bộ Spode do xưởng Stoke-on-Trent sản xuất.
Hai trong bốn món đồ trong bộ Spode này đã được học giả người Pháp Louis Dumoutier giới thiệu trong bài “Sur quelques porcelaines européennes décorées sous Minh Mang”, Bulletin des Amis du Vieux Huê vào năm 1914, nhưng hiện nay không rõ lưu lạc ở đâu. Hai món đồ còn lại hiện đang được bảo quản ở Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế (1 cái tách) và Bảo tàng Lịch sử Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh (1 cái dĩa).
Bằng việc giới thiệu bốn món đồ Spode, bài viết chứng minh rằng triều đình Minh Mạng, tuy không muốn thiết lập các mối quan hệ ngoại giao với phương Tây, nhưng vẫn để ngỏ quan hệ trong lĩnh vực giao thương. Bài viết cũng giới thiệu hình thức “tăng họa”, một cách thức mà triều đình Minh Mạng “tiếp nhận” và “điều chỉnh” các sản phẩm văn hóa, mỹ thuật của phương Tây theo thị hiếu thẩm mỹ của triều đình lúc bấy giờ.
ABSTRACT
The Nguyễn Dynasty (1802-1945) was accustomed to having high-quality porcelain made by Chinese pottery factories for use in court and in the royal family. This article gives further information regarding the order for porcelain of king Minh Mạng’s Court (1820-1840), not from China, but from England, by introducing 4 items of porcelain of the Spode set produced by Stoke-on-Trent.
Two of these items has been mentioned by the French scholar Louis Dumoutier in his article “Sur quelques porcelains Europeennes decorees sous Minh Mạng”, Bulletin des Amis du Vieux Hue, in 1914. However, at present nobody has any idea where they are. One of the two remaining items is now kept in the Royal Relics Museum of Hue (a cup) and the other kept by the Vietnamese History Museum in Hồ Chí Minh City (a dish).
By introducing these four Spode items, the author proves that king Minh Mạng’s Court, though they did not favour diplomatic ties with the West, still laid open opportunites for commercial relations with them. The article also gives descriptions on the style “tăng họa” [drawing more] to demonstrate how the Court “accept” and “amend” Western culture and art to their taste at the time.
