Từ quan điểm về “Bá quyền Panduranga” nhìn lại bối cảnh miền Nam Champa trong thế kỷ VIII - IX.

Tóm tắt

Ý tưởng của bài viết này bắt nguồn từ quan điểm về một “Bá quyền Panduranga” được G. Maspero nêu ra như một tên gọi chung cho Vương quốc Champa trong các thế kỷ VIII và IX. Trong đó, mở đầu bài viết, tôi diễn giải và phân tích các quan điểm của Maspero, cũng như đánh giá lại những tranh luận sử học liên quan đến quan điểm này. Trung tâm và là mấu chốt của nghiên cứu, tôi nhận diện lại các nhân vật, các sự kiện liên quan đến lịch sử Champa trong giai đoạn ấy thông qua các dữ kiện được ghi nhận trong các bia ký ở Kauthara và Panduranga. Cuối cùng, nghiên cứu của tôi muốn chỉ ra các yếu tố đặc trưng cơ bản, nhận diện vai trò, ý nghĩa và di sản của thời đại này trong toàn bộ tiến trình của lịch sử và nền văn minh Champa. Những giả thuyết, luận điểm mà tôi nêu ra trong bài viết này đã được các học giả đưa ra trước đây, nhưng chưa hề có các lý giải thấu đáo cho các quan điểm này.