QUAN HỆ XÃ HỘI TỘC NGƯỜI TẠO LẬP BỞI NGÔN NGỮ TRONG TRUYỆN KỂ ĐỊA DANH CỦA NGƯỜI THÁI Ở VIỆT NAM

Tóm tắt

Địa danh với tư cách là một hiện tượng của ngôn ngữ học đồng thời là hình thức
thể hiện văn hóa của một cộng đồng, một tộc người đã/đang hiện diện trong vùng lãnh thổ
mà địa danh tồn tại. Nghiên cứu này quan tâm đến các địa danh và những câu chuyện hình
thành xung quanh địa danh Thái tộc. Bởi thế chúng tôi tiến hành xem xét các mối quan hệ
xã hội tộc người từ góc độ ngôn ngữ thông qua việc liệt kê, phân loại hệ thống địa danh
đồng thời chỉ ra các đặc điểm, quy tắc hình thành nên các địa danh đó. Những quy tắc này
chính là cách thức tư duy của tộc người, cách họ nhìn/quy định thế giới và xác lập quan hệ
của mình với thế giới. Việc phân tích các mối quan hệ ngôn ngữ đươc xác lập trước hết
thông qua hệ thống địa danh cho thấy ngôn ngữ cũng là một trong những phương tiện hữu
hiệu để cộng đồng người Thái khẳng định chủ quyền đối với đất đai, sông núi. Bằng cách
gieo những « hạt giống ngôn từ » - địa danh, tộc người đã bộc lộ ý thức khẳng định cái tôi,
khẳng định sự tồn tại của mình trước các động đồng khác từ đó ngày càng củng cố vững
chắc địa vị của mình