Các thừa sai Dòng Tên từ các nước nói tiếng Đức ở Việt Nam (Qua khảo cứu một số bức thư của các thừa sai Dòng Tên thế kỷ XVIII ở Đàng Trong)

Tóm tắt

Dòng Tên (Jesuits) được thành lập năm 1540 tại Roma, bắt đầu việc truyền giáo ở Đàng Trong năm 1615 và năm 1624 ở Đàng Ngoài. Xét về thời gian truyền đạo, Dòng Tên không thuộc dạng sớm nhất nếu ta lấy mốc truyền đạo ở Việt Nam là năm 1533. Nhưng cái chính là các thừa sai Dòng Tên thực sự đã đóng vai trò khởi đầu, đặt những viên đá tảng đầu tiên vào quá trình truyền giáo vốn trải qua không ít những sóng gió, thăng trầm. Những công trình nghiên cứu về Dòng Tên ở Việt Nam và khu vực đã có không ít, trong đó phải kể tới những nỗ lực của các linh mục Nguyễn Hồng và Đỗ Quang Chính với các nguồn sử liệu vô cùng phong phú. Đó là chưa kể những công trình, bài viết về một số thừa sai có tên tuổi như Alexandre de Rhodes, Francisco de Pina, v.v... Tuy vậy, những đóng góp của thừa sai Dòng Tên đến từ những quốc gia nói tiếng Đức đối với việc truyền giáo cũng như chuyển tải các giá trị văn hóa, tư tưởng trong giao lưu văn hóa Đông-Tây không rõ lý do tại sao vẫn chưa được đề cập một cách tương xứng. Bài viết này cung cấp thêm một số tư liệu lưu trữ về lịch sử truyền giáo để giới nghiên cứu có cái nhìn về những thừa sai Dòng Tên từ các nước nói tiếng Đức nói riêng, Dòng Tên nói chung, ở Việt Nam đầy đủ hơn.