Mối quan hệ giữa ngôn ngữ và tư tưởng hệ trong phân tích diễn ngôn phê phán

Abstract

Từ trước đến nay việc nghiên cứu ngôn ngữ có thể qui về hai mô hình chính : ngôn ngữ như một hệ thống độc lập và ngôn ngữ gắn với hiện thực xã hội. Mô hình thứ nhất thường được gắn với Ferdinand de Saussure và mô hình thứ hai thường được liên tưởng tới Malinowski với hai loại văn cảnh : văn cảnh tình huống và văn hoá. Để tiếp cận những thông điệp liên quan đến thông tin xã hội – chính trị gắn với hai loại văn cảnh này trong văn bản, người ta thường tìm đến các nhà phân tích văn bản, diễn ngôn, và đặc biệt là diễn ngôn phê phán. Các nhà nghiên cứu này không chỉ nghiên cứu nội dung văn bản mà nghiên cứu hình thái của chúng và xem xét kiến thức giả định hoặc bỏ qua. Những nội dung này phát triển rất mạnh mẽ trong những thập niên vừa qua và là chủ đề có lượng tài liệu rất lớn.