TÌM HIỂU ĐOẠN TRÍCH “ĐẤT NƯỚC” CỦA NGUYỄN KHOA ĐIỀM TỪ LÍ THUYẾT ẨN DỤ Ý NIỆM

Tóm tắt

Bài viết này vận dụng lí thuyết ẩn dụ ý niệm của ngôn ngữ học tri nhận để xác lập và tìm hiểu ẩn dụ ý niệm thi ca trong đoạn trích Đất Nước^[1] của Nguyễn Khoa Điềm, đồng thời nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa kinh nghiệm văn hóa và cá tính sáng tạo của nhà thơ. Ý niệm đất nước vốn trừu tượng đã trở nên gần gũi, dễ nhận hiểu hơn thông qua bốn cơ chế tạo thành ẩn dụ thi ca: mở rộng – chi tiết hóa – kết hợp – đặt vấn đề. Những biểu thức ẩn dụ ý niệm trong đoạn trích Đất Nước là những minh họa cụ thể cho những cảm nhận mới mẻ về đất nước và tư tưởng đất nước là của nhân dân được Nguyễn Khoa Điềm sáng tạo dựa trên cơ sở trải nghiệm của cá nhân trong mối tương quan với chính môi trường sống tự nhiên – xã hội, lịch sử – văn hóa của cộng đồng người Việt qua hàng nghìn năm tồn tại và phát triển.