Văn hóa dưới con mắt các nhà khoa học xã hội và nhân văn

Tóm tắt

Davidovich Vsevolod Evgen’evich, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học ngành triết học, Nhà hoạt động khoa học công huân Nga, Viện sĩ hàn lâm các khoa học nhân văn (Nga), Chủ tịch Hội triết học vùng sông Đông, Cựu chiến binh chống phátxít - trực tiếp tham gia và đã bị thương trong các trận đánh nổi tiếng của Thế chiến II như Volgagrd, Vòng cung Kursk, Giải phóng Đông Âu và Berlin..., là một trong những chuyên gia hàng đầu về triết học và văn hóa học ở Liên bang Xôviết (trước đây) và Liên Bang Nga sau năm 1991, đã đi xa ngày 3/10/2009 ngay sau khi khởi xướng một chuyên ngành khoa học mới ở Nga - ngành chú giải học (Heurmernetics, ở ta còn được biết dưới tên gọi “Thông diễn học”) bắt đầu bằng việc chú giải triết học của Husserl và Heidegger. “Biết mai chết hôm nay vẫn trồng một cây táo” - ông đúng là người như câu ngạn ngữ Nga mà ông thường nhắc.

Davidovich là người sáng lập và là ủy viên Hội đồng biên tập của nhiều tạp chí nổi tiếng ở Nga, chẳng hạn, “Các khoa học triết học”, “Nghiên cứu Xã hội học”, “Tri thức xã hội - nhân văn”, “Tư tưởng khoa học vùng Kavkaz”... Ông được coi là người sáng lập một trường phái về nghiên cứu văn hóa ở Nga.

Trong suốt cuộc đời, Davidovich đã viết 9 cuốn sách và hơn 200 bài báo khoa học về triết học và văn hoá học... Một số cuốn sách của Davidovich đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và cũng không xa lạ với giới lý luận Việt Nam. Năm 2002 cuốn Dưới lăng kính triết học được dịch ra tiếng Việt tại Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. Lúc đó, ông đã dự định viết thêm một Lời nói đầu dành riêng cho bạn đọc Việt Nam. Rất tiếc, khi bản thảo sắp lên khuôn, ông bị ốm. Vì mong cuốn sách sớm được ra mắt bạn đọc, chúng tôi đã cho xuất bản không có phần này. Với hơn 600 trang mang phong cách của một chuyên luận triết học thấm đẫm chất văn chương - phong cách mà “Marx là một đại biểu bậc thày” (Lời Davidovich), trong đó có vô số những dẫn giải về tác giả và tác phẩm triết học, mà cuốn sách không hề có một chú thích. Có lẽ đây là chuyên khảo triết học hiếm hoi được trình bày dưới dạng này. Dưới lăng kính triết học đã thu hút sự chú ý của nhiều bạn đọc.

Trong tạp chí số này, chúng tôi muốn giới thiệu một phần nhỏ trong chương I của cuốn sách để tưởng nhớ ông.