Đánh giá độc tính cấp và bán trường diễn của amodiaquin hydroclorid
Tóm tắt
Sốt rét là một loại bệnh phát sinh bởi các ký sinh trùng Plasmodium trong đó muỗi là tác nhân làm lây lan và phát tán ký sinh trùng sốt rét. Thuốc amodiaquin đã được sử dụng rộng rãi để điều trị bệnh sốt rét từ đầu những năm 50 của thế kỷ trước. Hiện nay, các nghiên cứu cho thấy thuốc kết hợp hai thành phần amodiaquin hydroclorid/ artesunat cho hiệu quả điều trị bệnh sốt rét cao và tỷ lệ tái phát thấp hơn so với việc dùng riêng các đơn thuốc thành phần. Ở đây nhóm tác giả thông báo về kết quả thử độc tính cấp và độc tính bán trường diễn của hợp chất amodiaquin hydrohlorid.
Phương pháp nghiên cứu
Nguyên liệu nghiên cứu: Amodiaquin hydroclorid được sản xuất tại Viện Hóa sinh biển - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Động vật thí nghiệm: Chuột nhắt trắng giống Swiss, thỏ khỏe mạnh, cả 2 giống do Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương cung cấp. Thử độc tính cấp, độc tính bán trường diễn trên thỏ gồm 1 nhóm chứng và 2 nhóm thử, mỗi nhóm 7 con. Theo dõi thỏ hàng ngày về mức độ tiêu thụ thức ăn, khả năng hoạt động, tình trạng phân, lông. Trước thí nghiệm, xác định cân nặng của thỏ, các dấu hiệu toàn thân, lấy máu xét nghiệm đánh giá các chỉ số huyết học (số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, hemoglobin, hematocrit), các chỉ số sinh hóa (GOT, GPT, creatinin, urea, protein toàn phần).
Kết quả: Đã tìm được liều không gây chết chuột là 250 mg mẫu thử/ kg chuột, liều gây chết 100% số chuột thử nghiệm là 1250 mg mẫu thử/ kg chuột. Dựa trên số liệu thực tế, tìm được liều gây chết 50% chuột nhắt trắng qua đường uống là LD50= 689,3 ± 30,9 mg mẫu thử/kg chuột. Theo phân loại độc tính của OECD, những chất có giá trị độc tính cấp LD50 trong khoảng 300 - 2000 mg/kg thể trọng, được coi là chất có độc tính vừa. Độc tính cấp của mẫu thử xác định được có giá trị LD50 = (689,3 ± 30,9) mg mẫu thử/kg chuột nên có thể nói mẫu thử amodiaquin có tính độc vừa. Sau khi cho thỏ uống dung dịch mẫu thử trong nước liên tục trong 28 ngày với mức liều 60 mg mẫu thử/ kg thỏ/ ngày và 40 mg mẫu thử/kg thỏ/ ngày, kết quả thu được cho thấy không có sự khác nhau về chỉ sinh hóa và huyết học giữa nhóm chứng và 2 nhóm thử ở các thời điểm xét nghiệm. Cân nặng của thỏ thí nghiệm trong các nhóm thử so với nhóm chứng đặc biệt là nhóm thử 1 có sự giảm khác biệt có ý nghĩa thống kê. Không nhận thấy sự bất thường về hình dạng bên ngoài, màu sắc của các tổ chức tim, gan, thận, phổi và hệ tiêu hóa giữa các thỏ nhóm chứng và các nhóm thử sau thí nghiệm. Kết quả quan sát vi thể cho thấy có sự tổn thương (xung huyết nhẹ hoặc viêm) ở gan và thận của 1 số ít thỏ trong cả nhóm chứng và 2 nhóm thử.