Nghiên cứu chiết xuất, tinh chế paclitaxel từ sinh khối tế bào thông đỏ (Taxus wallichiana Zucc.)

Tóm tắt

Paclitaxel có nguồn gốc từ các loài thông đỏ (Taxus sp.) là thuốc điều trị hiệu quả nhiều loại tế bào ung thư như: ung thư phổi, ung thư vú, ung thư tử cung... Hiện nay paclitaxel được sản xuất bằng ba phương pháp chính là: chiết xuất từ vỏ, lá của cây thông đỏ; bán tổng hợp từ baccatin III, 10-deacetyl baccatin III và bằng công nghệ sinh khối tế bào thực vật. Nghiên cứu nhằm thông báo kết quả chiết xuất, tinh chế paclitaxel từ sinh khối tế bào thông đỏ nuôi cấy được để làm nguyên liệu sản xuất thuốc điều trị ung thư.

Nguyên liệu: Sinh khối tế bào thông đỏ thu hoạch từ nuôi cấy trong môi trường lỏng Hildebrandt (Lô SH 03/2011) đạt TCCS; các dung môi hữu cơ đạt tiêu chuẩn tinh khiết và tinh khiết phân tích; chất chuẩn paclitaxel (Sigma).

Phương pháp nghiên cứu: Paclitaxel trong sinh khối tế bào thông đỏ được chiết theo 2 giai đoạn: chiết lỏng rắn và chiết lỏng lỏng. Tinh chế sơ bộ paclitaxel. Tinh chế paclitaxel bằng sắc ký cột. Đánh giá hiệu suất chiết của từng giai đoạn và hàm lượng paclitaxel trong sản phẩm thu được. Định lượng paclitaxel trong sinh khối sử dụng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao.

Kết quả: Đã nghiên cứu xây dựng được quy trình chiết xuất và tinh chế paclitaxel từ sinh khối tế bào thông đỏ nam (Taxus wallichiana Zucc.). Quy trình chiết xuất và tinh chế paclitaxel bao gồm các giai đoạn: chiết lỏng rắn, chiết lỏng - lỏng, loại tạp bằng than hoạt, kết tủa do thay đổi dung môi, kết tinh phân đoạn và tinh chế bằng sắc ký cột. Hiệu suất của cả quá trình chiết xuất và tinh chế đạt 39,83%, sản phẩm paclitaxel cuối cùng thu được có hàm lượng là 98,07%, đạt tiêu chuẩn của Dược điển Mỹ 30.