Phân lập và xác định cấu trúc của scopolin, benzyl alcoholglucosid và maltol 3-O-β-D-glucopyranosid từ rễ cây đơn kim (Bidens pilosa L.)

Tóm tắt

Cây đơn kim có tên khoa học Bidens pilosa L., thuộc họ Cúc- Asteraceae, là cây mọc hoang ở nhiều nơi. Theo kinh nghiệm dân gian, cây đơn kim được sử dụng nấu nước tắm để điều trị mọn nhọt mẩn ngứa hoặc uống thay trà vào mùa hè để điều trị bệnh đường ruột. Nghiên cứu trình bày kết quả phân lập và xác định cấu trúc của scopolin, benzyl-O-b-D-glucopyranosid và  maltol 3-O-β-D-glucopyranosid từ rễ  cây đơn kim.

Nguyên liệu: Rễ cây đơn kim được thu hái tại Yên Lạc - Vĩnh Phúc vào tháng 9 đến 11 năm 2010. có tên khoa học là Bidens pilosa L., thuộc họ Cúc - Asteraceae.

Phương pháp nghiên cứu: Chiết xuất các chất trong dược liệu bằng phương pháp ngâm với methanol ở nhiệt độ phòng. Phân lập các chất bằng sắc ký cột dùng chất hấp phụ là silicagel pha thường cỡ hạt là 0,04-0,063 mm (240 - 430 mesh, Merck) và pha đảo ODS hoặc YMC (30-50 mm, Fujisilisa Chemical Ltd). Sắc ký lớp mỏng đ­ược thực hiện trên bản mỏng tráng sẵn silica gel DC-Alufolien 60 F₂₅₄ (Merck 1.05715), RP₁₈ F_254s (Merck). Đo phổ cộng hưởng từ nhân (NMR): ¹H-NMR (500 MHz) và ¹³C-NMR (125 MHz).

            Kết quả: Từ phân đoạn nước của dịch chiết methanol rễ cây đơn kim đã phân lập được 3 hợp chất là scopolin (BP2), benzyl-O-b-D-glucopyranosid (BP3) và maltol 3-O-β-D-glucopyranosid (BP5). Cấu trúc hóa học của các hợp chất này được xác định bằng phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR) một chiều và hai chiều và đối chiếu với tài liệu tham khảo. Đây là những hợp chất  lần đầu tiên công bố được phân lập từ chi Bidens.