Thành phần hóa học, độc tính cấp và tác dụng độc trên tế bào ung thư của cây dầu giun (Chenopodium ambrosioides L.) ở Việt Nam

Tóm tắt

Cây dầu giun là một cây thuốc thông dụng được biết đến từ nhiều thập kỷ với tác dụng chủ yếu là diệt ký sinh trùng đường ruột, kích thích tiêu hóa... Gần đây, các nhà khoa học trên thế giới đã quan tâm nghiên cứu tác dụng của cây thuốc này đối với bệnh ung thư.

Phương pháp nghiên cứu:

Nguyên liệu: Cây dầu giun được thu hái ở ven bờ sông Hồng (Hà Nội) vào tháng 4-5/2010. Cất và định lượng tinh dầu bằng phương pháp cất kéo hơi nước. Bào chế cao đặc, thử độc tính cấp bằng phương pháp Litchfield-Wilcoxon. Định tính và định lượng các thành phần hoá học trong tinh dầu cây dầu giun bằng sắc ký khí khối phổ. Nghiên cứu tác dụng độc đối với tế bào ung thư in vitro.

            Kết quả: Hàm lượng tinh dầu giun là: 0,94 ± 0,12%, thành phần chính của tinh dầu giun là: 2-caren: 38,3%; o-cymol: 25,8%; ascaridol: 19%; α-terpinen: 13,9%. Dược liệu và cao đặc  dầu giun có flavonoid, saponin, đường khử, acid amin, polysaccharid, sterol. Tinh dầu giun và cao đặc dầu giun đều gây độc tính cấp: LD₅₀ của tinh dầu giun là:  0,291 ± 0,035 (ml/kg), LD₅₀ của cao đặc dầu giun là: 18,62 ± 2,22 (g cao/kg). Tinh dầu cây dầu giun có tác dụng độc trên 5 dòng tế bào ung thư in vitro: ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư gan và ung thư phổi, trong khi cao đặc dầu giun  không có tác dụng này.