Phân tích mối liên quan nhân quả trong công thức viên nén phóng thích có kiểm soát bằng tọa độ song song

Tóm tắt

Trong công thức viên nén phóng thích có kiểm soát, việc nghiên cứu thăm dò để khảo sát mối liên quan giữa thành phần công thức với lượng hoạt chất phóng thích của sản phẩm được gọi là mối liên quan giữa nhân và quả, là một vấn đề cần thiết và là thường xuyên của các nhà bào chế. Trong đó, nhân là điều kiện sản xuất hay biến độc lập x (thông số) và quả là tính chất sản phẩm hoặc biến phụ thuộc y. Nhà bào chế thường gặp khó khăn khi xác định biến số nào ảnh hưởng đến tính chất sản phẩm và quy luật nào chi phối, nên có thể khảo sát cái không cần mà bỏ sót cái cần nghiên cứu, đặc biệt cho những công thức của những chế phẩm mới. Bài báo này giới thiệu việc ứng dụng phương pháp tọa độ song song (Parallel Coordinate Graph) hỗ trợ nhà bào chế trong việc khảo sát mối liên quan nhân quả trong dữ liệu công thức viên nén phóng thích có kiểm soát một cách trực quan.

Phần mềm sử dụng trong bài báo này là kết quả nghiên cứu và ứng dụng hai kỹ thuật thông minh: mạng thần kinh (NN) và tọa độ song song tại Khoa Dược - Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh cho việc xây dựng mô hình công thức và khảo sát mối liên quan nhân quả. Dữ liệu trong nghiên cứu này được tham khảo từ công trình của Bodea và Leucuta [1], trong công thức viên nén phóng thích có kiểm soát của 2 tác giả trên, sự ảnh hưởng của 2 tá dược hydroxypropylmethylcellulose (HPMC), natri carboxymethylcellulose (CMCNa) lên lượng propanolol hydrochlorid (Propanolol HCl) phóng thích được khảo sát tại thời điểm 1, 6, 12 giờ.

Kết quả: Mặc dù kỹ thuật mạng thần kinh đã được giới thiệu từ lâu nhưng những ứng dụng dựa trên các kỹ thuật này vẫn được quan tâm rất nhiều và nghiên cứu ứng dụng của bài báo này là một ví dụ. Việc thể hiện trực quan mối liên quan nhân quả bằng đồ thị kết hợp song song cung cấp cho nhà bào chế những tri thức cụ thể hơn so với tập luật "Nếu ... thì ..." và các phương pháp truyền thống trước đây. Từ nghiên cứu này, kỹ thuật tọa độ song song nên được quan tâm như một công cụ hiệu quả cho việc khảo sát mối liên quan nhân quả không chỉ cho dạng công thức viên nén phóng thích có kiểm soát mà còn có thể áp dụng hiệu quả cho các dạng bào chế khác.