Các hợp chất phenylpropanoid phân lập từ rễ cây đơn kim (Bidens pilosa L.)

Tóm tắt

Cây đơn kim có tên khoa học Bidens pilosa L., thuộc họ Cúc- Asteraceae, là cây mọc hoang ở nhiều nơi từ miền núi, trung du, đồng bằng và nhiều nước trên thế giới. Đây là loài cây mọc quanh năm, sức sinh sản nhanh và được coi như loài "cỏ dại". Nghiên cứu về thành phần hóa học cho thấy đơn kim có chứa tinh dầu, flavonoid, alkaloid, saponin,... Bài báo này trình bày kết quả phân lập và xác định cấu trúc của 4 hợp chất phenylpropanoid từ phân đoạn nước của dịch chiết rễ  cây đơn kim.

Rễ cây đơn kim được thu hái tại Yên Lạc - Vĩnh Phúc vào tháng 9 - 11 năm 2010. Chiết xuất các chất trong dược liệu bằng phương pháp ngâm với methanol ở nhiệt độ phòng. Phân lập các chất bằng sắc ký cột dùng chất hấp phụ là silicagel pha thường cỡ hạt là 0,04-0,063 mm (240 - 430 mesh, Merck) và pha đảo ODS hoặc YMC (30-50 µm, Fujisilisa Chemical Ltd), Sephadex LH20  (Merck). Phân tích phổ cộng hưởng từ hạt nhân để xác định cấu trúc các hợp chất.

Kết quả: Từ phân đoạn nước của dịch chiết methanol rễ cây đơn kim đã phân lập được 4 hợp chất phenylpropanoid là (1'R, 2'R)-guaiacyl glycerol (BP1), threo-guaiacylglycerol-8-O-β-D-glucopyranosid (BP4), 2',7-epoxy-syringoylglycerol 8-O-β-D-glucopyranosid (BP6) và 3-(4′-hydroxy-3′-methoxyphenyl) propan-1,2-diol 2-O-β-D-glucopyranosid (BP15). Cấu trúc hóa học của các hợp chất này được xác định bằng phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR)- một chiều,  hai chiều và đối chiếu với tài liệu tham khảo. Đây là những hợp chất  lần đầu tiên công bố được phân lập từ chi Bidens.