Định lượng đồng thời 6 alcaloid (crinamidin, 6-hydroxycrinamidin, 6-hydroxypowellin, 6-hydroxybuphanidrin, undulatin, 6-hydroxyundulatin) từ cao chiết lá trinh nữ hoàng cung (Crinum latifolium) bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao
Tóm tắt
Sản phẩm từ cây trinh nữ hoàng cung (TNHC) hiện đang có mặt trên thị trường với cả dạng thực phẩm chức năng và thuốc điều trị đã được Bộ Y tế cấp phép sản xuất. Công dụng chính được báo cáo của dược liệu này là điều trị u phì đại lành tính tuyến tiền liệt, hỗ trợ điều trị các bệnh u xơ. Rất nhiều alcaloid đã được phân lập và cũng đã có công trình nghiên cứu định lượng thành phần này trong lá cũng như sản phẩm từ TNHC. Tuy nhiên, các công trình hoặc chỉ định lượng alcaloid toàn phần hoặc chỉ định lượng crinamidin. Trong khi đó qua nhiều công trình nghiên cứu về dược liệu này, các tác giả nhận thấy thành phần alcaloid rất phức tạp. Hiện tại nhóm nghiên cứu cũng đã phân lập và xác định cấu trúc của hơn 12 alcaloid từ cao toàn phần. Để góp phần vào công tác tiêu chuẩn hóa nguồn nguyên liệu quí này một cách chặt chẽ và nâng cao hơn mức chất lượng của tiêu chuẩn kiểm nghiệm, các nhà nghiên cứu xây dựng qui trình định lượng đồng thời 6 alcaloid hiện diện trong cao alcaloid toàn phần bằng HPLC. Đây là phương pháp có độ chính xác và độ chọn lọc cao đối với mẫu có thành phần rất phức tạp từ dược liệu.
Tiến hành chiết xuất cao alcaloid từ lá TNHC và chuẩn bị mẫu phân tích sắc ký lỏng hiệu năng cao. Khảo sát tính phù hợp hệ thống và thẩm định quy trình (tính đặc hiệu, tính tuyến tính, độ chính xác trung gian và độ đúng).
Kết quả: Với mục tiêu đặt ra là xây dựng quy trình định lượng đồng thời 6 alcaloid chiết được từ lá trinh nữ hoàng cung như crinamidin, 6-hydroxycrinamidin, 6-hydroxypowellin 6-hydroxybuphanidrin, 6-hydroxyundulatin và undulatin bằng phương pháp HPLC, các điều kiện phân tích đã được thẩm định đầy đủ và các yêu cầu về độ đặc hiệu, tính tuyến tính, độ chính xác, độ đúng theo yêu cầu của ICH đều đạt kết quả tốt. Do vậy, quy trình có thể được ứng dụng để đánh giá chính xác chất lượng của nguồn nguyên liệu và các sản phẩm từ TNHC.