Dược di truyền học: Tính đa hình họ enzym cytochrome P450 và các phản ứng có hại của thuốc

Tóm tắt

Cho đến thời điểm hiện nay, đã có nhiều hiểu biết quan trọng trong việc làm sáng tỏ cơ sở phân tử của sự thay đổi trong biểu hiện và hoạt tính của CYP450. Tác động chính của các kiến thức đó chủ yếu tới lĩnh vực nghiên cứu phát triển thuốc, qua việc xác định các đa hình CYP450 tham gia vào quá trình chuyển hóa của thuốc để làm căn cứ cho giai đoạn nghiên cứu tiền lâm sàng. Tác động của các hiểu biết đó tới ứng dụng điều trị lâm sàng, mặc dù có rất nhiều triển vọng, nhưng vẫn còn rất hạn chế.

            Các đa hình của CYP450 có nhiều ảnh hưởng quan trọng tới các phản ứng có hại loại A của thuốc, vì một gen duy nhất có thể quyết định được sự thanh thải của thuốc, do đó có thể dự đoán được phản ứng có hại một cách thuận lợi. Ngược lại, loại phản ứng có hại loại B của thuốc là quá trình gồm nhiều bước, và tác động chuyển hóa thuốc do CYP450 có thể bị chồng chéo bởi các đa hình CYP450. Do đó, rất cần có các nghiên cứu về kiểu gen biểu hiện CYP450 trước khi kê đơn trong thực hành lâm sàng để đánh giá tính đơn nghĩa của thông tin và đánh giá hiệu quả chi phí điều trị.

            Các kiến thức về vấn đề này ngày càng tăng sẽ giúp cho quá trình kê đơn thuốc có cơ sở khoa học hơn, đặc biệt là kê đơn trên cơ sở đặc tính dược di truyền học của từng nhóm bệnh nhân cụ thể. Điều này sẽ giúp đảm bảo tốt hơn quyền lợi cho người bệnh, giảm số trường gặp các ADR, giảm chi phí cần thiết để xử lý hậu quả do điều trị và nâng cao chất lượng điều trị.