Bước đầu thử tác dụng bảo vệ gan của cao lophandanum trên thực nghiệm

Tóm tắt

Cao lophandanum là dịch chiết nước cô đặc đã được lên men theo qui trình đặc biệt của hai cây thuốc: cây dứa dại và cây đạm trúc diệp. Cây dứa dại hay dứa gỗ (Pandanus tectorius Sol ex Parkinson), thuộc họ Dứa dại - Pandanaceae, mọc khắp nước ta, từ Hòa Bình, Quảng Ninh, Nam Định tới Quảng Bình, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Kiên Giang... Dứa dại có vị ngọt và nhạt, tính mát, có tác dụng làm ra mồ hôi, giải nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu, được sử dụng chữa viêm gan, xơ gan cổ trướng theo kinh nghiệm dân gian. Bộ phận được sử dụng là phần thân rễ nằm dưới mặt đất. Đạm trúc diệp hay cỏ lá tre có tên khoa học là Lophatherum gracile Brongn, thuộc họ Lúa Poaceae, mọc nhiều ở các vùng cao như Hà Giang, Yên Bái, Tuyên Quang... Đạm trúc diệp có vị ngọt, nhạt, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, trừ phiền, lợi tiểu. Là thuốc thanh lương giải nhiệt và còn dùng làm thuốc thúc sinh. Đạm trúc diệp được dùng để trị sốt và lợi tiểu trong các bài thuốc dân gian.

Cao lophandanum đã được thử tác dụng bảo vệ gan trên mô hình gây độc tích lũy bằng CCl­₄. Trong 5 chỉ số sinh hóa bị tác động bởi CCl₄ có 2 chỉ số bị tác động nghiêm trọng nhất đó là ALT và AST đã được cải thiện bởi cao Lophandanum. Kết quả mô bệnh học cũng thống nhất với kết quả sinh hóa cho thấy cả 3 liều cao Lophandanum đều có tác dụng bảo vệ cấu trúc mô gan trước tác dụng độc gan của CCl₄, trong đó liều 1,5 g/kg cho kết quả mô học tốt hơn cả. Liều 1,5 g/kg cao Lophandanum cũng ngăn chặn được độc tính của CCl₄ đối với sự tăng trọng bình thường của chuột thí nghiệm. Ngoài ra, tự bản thân cao Lophandanum không gây bất kỳ ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê đến cân nặng, mô học và 6 chỉ số sinh hóa bình thường của chuột thí nghiệm. Dữ liệu thực nghiệm từ nghiên cứu này cho thấy cao Lophadanum có triển vọng để trở thành một thuốc thảo mộc để điều trị hoặc hỗ trợ điều trị các bệnh về gan.