Tổng quan về vai trò tinh bột đề kháng trong kiểm soát đường huyết sau ăn trên bệnh nhân đái tháo đường týp 2

Tóm tắt

Việt Nam nằm trong nhóm các nước có tỷ lệ bệnh ĐTĐ tăng nhanh nhất trên thế giới, có gần 5 triệu người mắc bệnh ĐTĐ, tỷ lệ bệnh tăng từ 8 - 20 % mỗi năm, trong đó tỷ lệ tiền ĐTĐ chiếm 15 - 20%. Đây là một bệnh mãn tính thường kèm với nhiều biến chứng nguy hiểm, gây tổn thương hoặc rối loạn chức năng nhiều cơ quan, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu. Trong điều trị bệnh ĐTĐ, chế độ ăn quan trọng nhưng vai trò kiểm soát tốt đường huyết sau ăn lại có vai trò quan trọng trong hạn chế biến chứng xảy ra cho người bệnh. Vì vậy kiểm soát tốt đường huyết sau ăn luôn là mối quan tâm của các thầy thuốc nội tiết học và dinh dưỡng học. Một trong những loại thực phẩm có khả năng đó là các loại sản phẩm chứa tinh bột đề kháng (RS) có khả năng kháng lại sự thuỷ phân của hệ amylase đường tiêu hoá gây giải phóng năng lượng dạng đường glucose, một yếu tố nguy cơ cao của người bệnh ĐTĐ. Với thực phẩm chứa tỷ lệ RS cao giúp cải thiện lượng đường huyết quy định ở người bệnh ĐTĐ và tạo điều kiện kiểm soát cân nặng tốt hơn ở người béo phì. Ở Việt Nam, nghiên cứu về RS là một hướng nghiên cứu hoàn toàn mới; hầu như chưa có một đề tài nào trong nước nghiên cứu về vấn đề này. Qua các nghiên cứu đã cho thấy với sự hạn chế giải phóng glucose trong ruột non, RS đã tham gia rất hiệu quả trong sự làm giảm đường huyết sau ăn, góp phần hạn chế sự hấp thu cholesterol trong huyết tương và nồng độ triglycerid thấp hơn, cải thiện độ nhạy cảm insulin cho cơ thể, tăng cảm giác no, giảm lưu trữ chất béo. Sự lên men và chuyển hoá thành các acid béo mạch ngắn tạo ra nguồn năng lượng thấp trong ruột già đã cho thấy RS có bản chất không phải là các sợi cellulose thông thường. Vì vậy RS trở thành một nguồn nguyên liệu tinh bột chế biến các khẩu phần ăn uống phù hợp dùng cho công tác hỗ trợ phòng chống bệnh liên quan đến rối loạn lipid máu và kháng insulin như bệnh tiểu đường týp 2 và bệnh tim mạch vành cũng như chế độ ăn giảm cân dùng cho người béo phì. Nghiên cứu về RS ứng dụng trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ ở nước ta đang vẫn là một tiềm năng rất lớn nhưng cũng đầy thách thức, đặc biệt là nghiên cứu các loại RS sử dụng như một nguyên liệu trong chế biến các loại thực phẩm chức năng.