Tổng hợp các dẫn xuất 3 vòng có chứa nhân imidazol

Tóm tắt

Với các bệnh mãn tính như viêm khớp, viêm khớp dạng thấp thì việc sử dụng lâu dài các thuốc kháng viêm là điều tất yếu, các thuốc NSAIDs cổ điển ngoài tác dụng trị liệu còn tồn tại các tác dụng không mong muốn như rối loạn tiểu cầu, loét dạ dày, tác dụng phụ trên thận. Việc phát hiện các enzym chuyên biệt COX-1 và COX-2 trên sự tổng hợp prostaglandin đã giúp định hướng nghiên cứu tổng hợp các chất kháng viêm có tính chất chuyên biệt hơn. Các chất ức chế COX-2 đã giảm thiểu được các tác dụng không mong muốn so với các thuốc NSAIDs cổ điển. Tác giả tiến hành nghiên cứu tổng hợp các dẫn xuất này với mục đích làm phong phú thêm các chất ức chế chọn lọc COX-2  hỗ trợ trong điều trị các bệnh mãn tính.

Phương pháp nghiên cứu:

Các dẫn xuất 1,5-diarylimidazol có thể được tổng hợp theo hai cách, tổng hợp từ  các amin, kali thiocyanat và hydroxyaceton hay có thể được tổng hợp từ các imin và TosMIC. Với phương pháp một thì khó có thể tổng hợp hàng loạt các dẫn xuất 1,5-diarylimidazol. Do vậy, trong nghiên cứu này, phương pháp 2 được lựa chọn, 1,5-imidazol được tổng hợp qua hai giai đoạn. Imin được tổng hợp từ các dẫn xuất của anilin, dị vòng và các dẫn xuất của benzaldehyd. Imin tạo thành lại được ngưng tụ với TosMIC trong dung môi thích hợp (methanol:DME) ở môi trường kiềm. Có nhiều base có thể xúc tác cho phản ứng đóng vòng tạo imidazol như kali carbonat, t-butylamin, natri hydrid, i-propylamin, cyclohexylamin hay pyridin. Việc lựa chọn môi trường kiềm thích hợp sẽ giúp phản ứng xảy ra nhanh và cho hiệu suất cao.

Kết quả   

Bước đầu, các imin được tổng hợp từ phản ứng giữa các dẫn xuất của anilin, dị vòng và dẫn xuất của benzaldehyd, sau đó imin vừa được tổng hợp được cho phản ứng với TosMIC trong hỗn hợp dung môi methanol/DME dưới xúc tác kali carbonat thu được các dẫn xuất 1,5-diarylimidazol có hiệu suất từ 6,3 đến 66%. Các dẫn xuất này được sơ bộ đánh giá độ tinh khiết trên sắc ký lớp mỏng, nhiệt độ nóng chảy, cấu trúc phổ hồng ngoại và cộng hưởng từ hạt nhân. Trong hướng nghiên cứu tiếp theo, các dẫn xuất này hiện đang được đánh giá hoạt tính sinh học trên mô hình thử tác động kháng viêm trên chuột nhắt trắng.