Tổng quan ứng dụng quang phổ đạo hàm trong định lượng thuốc đa thành phần. Phần 2: Các phương pháp định lượng hỗn hợp đa thành phần bằng quang phổ đạo hàm (Tiếp theo số 442, tháng 2/2013)

Tóm tắt

Ở Việt Nam, số lượng các công trình nghiên cứu ứng dụng phổ đạo hàm còn rất hạn chế nếu so với số các công trình được công bố trên thế giới được thống kê cho tới nay.  Đa số các nghiên cứu sử dụng phổ đạo hàm bậc nhất và đạo hàm bậc nhất phổ tỷ đối để định lượng các chế phẩm hai thành phần. Có thể nhận thấy, định lượng bằng quang phổ đạo hàm đều có qui trình xử lý mẫu  đơn giản, sử dụng dung môi thân thiện với môi trường, tiết kiệm chi phí và thời gian, có  độ đúng và độ lặp lại cao. Bài báo giới thiệu các phương pháp định lượng hỗn hợp đa thành phần, như phương pháp đạo hàm giao điểm không; phương pháp đạo hàm tỷ đối, bao gồm:

- Đạo hàm phổ tỷ đối giao nhau tại điểm không.

- Đạo hàm phổ tỷ đối số chia kép.

- Đạo hàm phổ tỷ đối liên tục.

 Tuy nhiên, phổ đồ và trình tự tối ưu hóa phép lấy đạo hàm được trình bày trong các bài báo này còn khá đơn giản. Việc kiểm tra sự cộng tính của ánh sáng trong vùng bước sóng khảo sát và ảnh hưởng của tá dược (so sánh phổ hấp thụ của chất chuẩn và chế phẩm ở cùng nồng độ) chưa thực sự được chú trọng. Khác với phần lớn các nghiên cứu trên thế giới, so sánh độ đúng và độ lặp của phép định lượng bằng quang phổ và HPLC bằng thống kê toán học chỉ được thực hiện ở một số nghiên cứu.  Đáng chú ý, các nghiên cứu trong nước hoàn toàn chưa khai thác được những phần mềm xử lý tín hiệu tiên tiến cho phép lấy đạo hàm và làm trơn phổ. Đây có thể là một trong những lý do hạn chế việc ứng dụng phổ đạo hàm trong công tác kiểm nghiệm thuốc hiện nay.

Tổng quan về định lượng các chế phẩm đa thành phần bằng quang phổ đạo hàm cho thấy một số điểm đáng chú ý như sau:

- Do phổ hấp thụ có tính chất tương tự với hàm phân bố Gauss nên trên phổ đạo hàm sẽ xuất hiện các pic mới  làm tăng khả năng phân tích phổ hấp thụ ban đầu.

- Các kỹ thuật định lượng bằng quang phổ đạo hàm ngày càng có tính khả thi cùng với sự ra đời của các máy quang phổ và phần mềm xử lý tín hiệu hiện đại.

Do vậy, ứng dụng quang phổ đạo hàm tại các phòng thí nghiệm được trang bị các máy đo quang hiện đại sẽ góp phần giảm thiểu sự phụ thuộc vào phương pháp sắc ký trong công tác kiểm nghiệm thường quy.