Phân lập một số thành phần hóa học từ cây rau má ngọ (Polygonum perfoliatum L.)

Tóm tắt

Rau má ngọ (thồm lồm gai) có tên khoa học là Polygonum perfoliatum L., thuộc họ rau răm (Polygonaceae). Theo Đông y thồm lồm gai có vị đắng, chua, tính bình vào các kinh can, thận. Có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết trừ phong; thường dùng chữa ho gà, trĩ, vàng da, sốt rét, kiết lỵ, tiểu tiện buốt, khí hư,.. Bài báo này thông báo kết quả phân lập một số thành phần từ cây rau má ngọ và nhận dạng chúng là acid stearic (1), β-sitosterol (2), daucosterol (3), 3,4-dihydro-5-hydroxy-7-methoxy-4-(4'-metoxyphenyl)-coumarin (4) và quercetin (5).

Phương pháp nghiên cứu

            + Bột khô phần trên mặt đất của cây rau má ngọ (3 kg) được ngâm kiệt trong methanol 5 lần, sau đó lọc lấy dịch chiết và cất loại bỏ dung môi thu được cặn chiết methanol. Hòa tan cặn methanol trong nước cất và chiết lần lượt với các dung môi n-hexan, dichlometan, ethyl acetat, n-butanol. Sau khi loại dung môi dưới áp suất giảm thu được các cặn chiết n-hexan (94,8 g, hs. 3,16%), dichlometan (8,13g, hs. 0,27%), ethyl acetat (19,31 g, hs. 0,64%) và n-butanol (9,52 g, hs. 0,31%).

            + Phân lập các chất: Các cặn chiết n-hexan, dichlometan và ethyl acetat  được phân tách trên cột sắc kí silica gel với hỗn hợp dung môi-gradient, tăng dần độ phân cực. Các chất phân lập được tinh chế tiếp bằng phương pháp kết tinh lại.

Kết quả

            Bằng cách kết hợp các phương pháp sắc kí, từ phần trên mặt đất của cây rau má ngọ (Polygonum perfoliatum L., họ rau răm, Polygonaceae) các hợp chất stearic acid (1), β-sitosterol (2), daucosterol (3), 3,4-dihydro-5-hydroxy-7-methoxy-4-(4'-methoxyphenyl)coumarin (4) và quercetin (5) đã được phân lập. Cấu trúc hợp chất đã được khẳng định thông qua nghiên cứu phổ NMR cũng như so sánh đối chứng với các chất chuẩn tương ứng. Hợp chất 3,4-Dihydro-5-hydroxy-7-methoxy-4-(4'-methoxyphenyl)coumarin(4) lần đầu tiên được phân lập từ chi Polygonym.