Phân lập và xác định cấu trúc của oxostephanin từ thân và lá loài bình vôi Stephania dielsiana Y. C. Wu

Tóm tắt

Việt Nam có gần 20 loài Stephania trong đó có loài Stephania glabra (Roxb.) Mier., S. kuinanensis H. S. Lo et M.Yang, S. pierrei Diels và S. brachyandra Diels đã được nghiên cứu khá kỹ, nhưng còn nhiều loài vẫn chưa được nghiên cứu một cách đầy đủ, nhất là về thành phần hóa học. Loài Stephania dielsiana Y. C. Wu thu hái ở Ba Vì (Hà Nội) được người dân ở địa phương gọi tên là củ dòm. Lá và thân được sử dụng thay thế rễ củ trong dân gian làm thuốc chữa đau dạ dày, phong thấp và an thần. Bài báo này thông báo kết quả phân lập và xác định cấu trúc hóa học của một alcaloid là oxostephanin từ thân và lá loài bình vôi Stephania dielsiana Y. C. Wu  thu hái ở Ba Vì (Hà Nội).

       Nguyên liệu:

Lá và thân loài bình vôi S. dielsiana Y. C. Wu. thu hái ở Ba Vì (Hà Nội) vào tháng 5 năm 2010. Mẫu nghiên cứu đã được giám định tên khoa học là Stephania dielsiana Y. C.Wu. Tiêu bản được lưu giữ ở Phòng tiêu bản Trường đại học Dược Hà Nội.

       Phương pháp nghiên cứu:

       Xác định cấu trúc hóa học các hợp chất bằng phổ khối (ESI-MS), phổ cộng hưởng từ hạnh nhân (NMR) tại viện Hóa học, viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam. Chiết xuất và phân lập hợp chất thu được lần lượt 5 phân đoạn tương ứng ký hiệu từ FI-FV.

Kết quả:

            Từ thân và lá loài bình vôi Stephania dielsiana Y. C. Wu. thu hái ở Ba Vì (Hà Nội), đã phân lập được một alcaloid là oxostephanin. Cấu trúc của chất này được xác định qua số liệu phổ EI-MS, ¹H-, ¹³C-NMR, DEPT, HMBC, HSQC và so sánh với tài liệu đã công bố. Đây là lần đầu tiên chất này được phân lập từ thân và lá loài Stephania dielsiana Y. C. Wu. thu hái ở Việt Nam.