Khảo sát thực trạng nuôi dưỡng nhân tạo trên bệnh nhân viêm tụy cấp tại Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai

Tóm tắt

Chế độ nuôi dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong điều trị viêm tụy cấp giúp đảm bảo cân bằng nitơ, duy trì nồng độ glucose và lipid huyết thanh phù hợp, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho bệnh nhân nhằm để giảm tỷ lệ tử vong, giảm các biến chứng và rút ngắn thời gian điều trị. Bên cạnh nuôi dưỡng kinh điển qua đường tĩnh mạch, thay đổi về quan điểm "tụy nghỉ" và vai trò duy trì sự toàn vẹn của niêm mạc tiêu hóa trong sinh lý bệnh của viêm tụy cấp cũng như kết quả từ những nghiên cứu lâm sàng gần đây đã cho thấy nuôi dưỡng sớm qua đường tiêu hóa trong vòng 24 giờ đầu cho phép giảm tỷ lệ tử vong và nhiễm trùng so với bệnh nhân được nuôi dưỡng muộn sau 72 giờ. Vì vậy, khuyến cáo hiện tại của các Hội chuyên môn Tiêu Hóa và Dinh dưỡng lâm sàng đều đồng thuận ưu tiên nuôi dưỡng sớm đặc biệt là nuôi dưỡng qua đường tiêu hóa ở bệnh nhân viêm tụy cấp. Tuy vậy, kết quả khảo sát việc tuân thủ các hướng dẫn chuyên môn này cho thấy nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạc hiện vẫn chiếm ưu thế, đặc biệt tại các đơn vị hồi sức tích cực, phản ánh một khoảng cách lớn giữa hướng dẫn điều trị và thực hành lâm sàng.

            Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai là đơn vị chuyên môn đầu ngành, tiếp nhận điều trị một số lượng lớn bệnh nhân viêm tụy cấp đến từ các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm khảo sát tình trạng cung cấp dinh dưỡng, phân tích tính hợp lý của các công thức nuôi dưỡng và đánh giá hiệu quả nuôi dưỡng trên bệnh nhân viêm tụy cấp trong thời gian điều trị tại Khoa.

            Kết quả:

            - Bệnh nhân viêm tụy cấp được nuôi dưỡng nhân tạo (NDNT) gần như trong toàn bộ thời gian điều trị, chủ yếu là phối hợp nuôi dưỡng qua đường tiêu hóa và nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch.

            - Liệu pháp NDNT đang thực hiện tại Khoa hiện chưa cung cấp đủ năng lượng tính theo năng lượng cơ bản Harris-Benedict hiệu chỉnh hay theo khuyến cáo của ESPEN. Chưa có sự cải thiện rõ rệt các chỉ số prealbumin, transferrin và số lượng bạch cầu lympho máu ngoại vi tại ngày thứ 4 sau NDNT cũng như chỉ số BMI tại thời điểm kết thúc nuôi dưỡng.

            - Năng lượng cung cấp chủ yếu từ nguồn glucid. Năng lượng cung cấp từ protein (trong đó có glutamin) và lipid còn thấp so với khuyến cáo.