Tổng hợp và xác định độ tinh khiết captopril disulfid

Tóm tắt

Captopril disulfid (CPDS) là tạp chất liên quan của captopril, phát sinh do phản ứng oxy hoá giữa captopril và oxy không khí trong quá trình sản xuất, bảo quản và lưu thông phân phối nên gây ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả điều trị lâm sàng và đặc tính an toàn của captopril đối với bệnh nhân. Do đó, trong chuyên luận captopril của Dược điển Việt Nam và Dược điển một số nước như BP 2013, USP 36 đều qui định phải kiểm tra giới hạn hàm lượng CPDS cả trong nguyên liệu và thành phẩm captopril. Trong khi đó, chuẩn tạp captopril disulfid đang được bán với giá rất đắt và phải mua từ nước ngoài nên gây không ít khó khăn cho công tác kiểm nghiệm tạp chất này trong nguyên liệu và thành phẩm captopril. Cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào trong nước công bố qui trình tổng hợp captopril. Từ nhu cầu thực tế trên, nghiên cứu tổng hợp CPDS từ captopril và hydrogen peroxid (H₂O₂) đã được thực hiện, đồng thời việc xây dựng quy trình xác định độ tinh khiết của sản phẩm tổng hợp bằng kỹ thuật HPLC cũng được tiến hành nhằm hướng đến việc thiết lập chất đối chiếu CPDS.

            Kết quả:Captopril disulfid đã được tổng hợp thành công từ captopril bằng phương pháp oxy hoá với H₂O₂, đạt độ tinh khiết trên 99% tính trên chế phẩm nguyên trạng. Qui trình tổng hợp đã được tối ưu hóa bằng phần mềm  JMP 5.1 với mô hình Box-Behnken cho hiệu suất cao nhất khoảng 63% (3,18 gam). Sản phẩm tổng hợp đủ điều kiện để thiết lập chất chuẩn đối chiếu.