Nghiên cứu ảnh hưởng của tá dược đến quy trình bào chế bột cao khô quả nhàu (Morinda citrifolia L.) bằng phương pháp phun sấy

Tóm tắt

Nhàu (Morinda citrifolia L.) được trồng rộng rãi ở Việt Nam với trữ lượng lớn. Quả nhàu chứa polysarcharid, flavonoid, scopoletin, triterpenoid, saponin, polyphenol, alkaloid, dầu béo, tinh dầu, acid hữu cơ, đường khử, acid amin, các chất khoáng (kali, lưu huỳnh, calci, selen, vitamin) và khoảng 51 hợp chất dễ bay hơi. Quả nhàu có tác dụng tăng cường miễn dịch, ức chế sự phát triển của khối u, kháng khuẩn, kháng nấm, chống oxy hóa, chống viêm, giảm đau, hạ huyết áp, ngăn ngừa xơ vữa động mạch... Quả nhàu đã được sử dụng từ hơn 2000 năm nay, chủ yếu dưới dạng thuốc cổ truyền, bột thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng.

            Phun sấy là một giải pháp tối ưu và hiệu quả để bào chế bột cao khô từ dịch chiết dược liệu do nó có khả năng tạo ra tiểu phân bột khô với hình thái, đặc tính lý hóa, khả năng hòa tan và hàm lượng hoạt chất vượt trội hơn các phương pháp làm khô khác. Từ ưu điểm đó, nhằm phát triển các chế phẩm thuốc từ quả nhàu, chúng tôi tiến hành nghiên cứu chiết xuất và bào chế bột cao khô từ quả nhàu bằng phương pháp phun sấy. Bài báo này báo cáo kết quả đánh giá ảnh hưởng của tá dược đến hiệu suất phun sấy, hàm lượng hoạt chất và một số tính chất lý hóa của bột cao khô quả nhàu làm cơ sở để xây dựng qui trình bào chế bột cao khô quả nhàu bằng phương pháp phun sấy.

Nguyên liệu

Quả nhàu do Công ty Mediplantex cung cấp, đạt tiêu chuẩn DĐVN IV. Quercetin, scopoletin chuẩn (Sigma Aldrich); maltodextrin, Aerosil (BP 2009). Các nguyên liệu dùng cho phân tích kiểm nghiệm đều đạt tiêu chuẩn tinh khiết hóa học.

Phương pháp nghiên cứu

+ Điều chế dịch chiết quả nhàu; Bào chế bột cao khô quả nhàu bằng phun sấy

+ Đánh giá các chỉ tiêu chất lượng bột cao khô: Hình thái bột; Tỷ trọng và chỉ số nén CI; Hàm ẩm; Tính hút ẩm; Tính hàm lượng flavonoid toàn phần và hiệu suất thu hồi flavonoid; Hàm lượng scopoletin và hiệu suất thu hồi scopoletin; Tính hiệu suất phun sấy.

Kết quả                

            Tá dược có ảnh hưởng rõ rệt đến hàm lượng hoạt chất, hiệu suất phun sấy và các thông số hóa lý của bột cao khô quả nhàu bào chế bằng phương pháp phun sấy. Khi tăng tỷ lệ AE và giảm tỷ lệ MD làm tăng hiệu suất phun sấy, hàm ẩm, khả năng trơn chảy nhưng lại làm giảm tính hút ẩm, hàm lượng và hiệu suất thu hồi flavonoid, scopoletin của sản phẩm; Khi tăng tỷ lệ TD/CR trong cao quả nhàu làm giảm hàm ẩm, tính hút ẩm, hàm lượng hoạt chất nhưng làm tăng tỷ trọng, khả năng trơn chảy, hiệu suất phun sấy và hiệu suất thu hồi hoạt chất của bột cao khô quả nhàu. Trong đó, hỗn hợp tá dược MD/AE (25/75) ở tỷ lệ TD/CR 20% là phù hợp nhất để bào chế bột cao khô quả nhàu bằng phương pháp phun sấy.