Xây dựng phương pháp định lượng tồn dư acid 2,4-dichlorophenoxy acetic trong chỉthực bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao

Abstract

Acid 2,4-dichlorophenoxy acetic (2,4-D) là chất bảo vệ thực vật được sử dụng trong nông nghiệp để kích thích sự ra hoa, đậu quả. Riêng đối họ cam quýt, sử dụng 2,4-D trong thời kì quả non trước vụ thu hoạch kích thích tăng khối lượng và kích thước của quả, hạn chế rụng quả do úng nước. 2,4-D còn ức chế các enzym nội bào, tăng cường độ bền chắc của vỏ quả, có thể bảo quản cam quýt đến 75 ngày sau thu hoạch mà vẫn giữ được màu sắc, trọng lượng và mùi vị. Vì thế chất này là lý tưởng để tăng cường thời gian bảo quản trong quá trình vận chuyển, tồn trữ từ nông trại đến khu chế xuất. Tuy nhiên, 2,4 D là chất có độc tính cao với cơ quan tiêu hóa, các tổ chức dưới da, máu, gan, thận, lách, tuyến giáp, não của người cũng như động vật có vú. Nhiều báo cáo dịch tễ chỉ ra rằng có mối liên quan giữa ung thư lymphoma non-Hodgkin và sự phơi nhiễm 2,4-D. Vì vậy, việc tồn dư 2,4-D với hàm lượng cao trong hoa quả và dược liệu sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Ở Việt Nam, đã có báo cáo rằng các quả loại cam quýt ở Việt Nam còn tồn dư 2,4-D (79-104 µg/kg). Chỉ thực là một dược liệu họ Cam (Rutaceae) nên nhiều khả năng còn tồn dư 2,4-D. Châu Âu và Nhật Bản đã có quy định về tồn dư hóa chất này trong các loại quả họ cam quýt nhưng Dược điển Việt Nam IV chưa có chuyên luận riêng về tồn dư 2,4 D trong chỉ thực. Với lý do trên, thực hiện nghiên cứu xây dựng phương pháp định lượng tồn dư 2,4-D trong dược liệu chỉ thực bằng sắc kí lỏng hiệu năng cao (HPLC) nhằm góp phần kiểm soát và đảm bảo chất lượng dược liệu Việt Nam.

Đối tượng nghiên cứu:

Dược liệu chỉ thực (FructusAurantii immaturus) được cung cấp bởi công ty dược liệu Sơn Lâm, Hà Nội đạt tiêu chuẩn dược điển Việt Nam IV, kiểm tra sơ bộ không phát hiện 2,4-D.

Phương pháp nghiên cứu:

Phương pháp phân tích được thẩm định theo yêu cầu chung của ICH (International Conference on Harmonisation) về thẩm định phương pháp phân tích đối với các sản phẩm dược sử dụng cho người theo các chỉ tiêu: Tính tương thích hệ thống, chọn lọc - đặc hiệu; Khoảng nồng độ tuyến tính; Độ chính xác; Độ đúng; Giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn định lượng (LOQ).

Kết quả:

            Đã xây dựng và thẩm định được phương pháp định lượng tồn dư 2,4-D trong dược liệu bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao. Kết quả chỉ ra rằng phương pháp đã xây dựng là phù hợp với hệ thống sắc ký, đảm bảo độ chọn lọc đặc hiệu; độ đúng (> 85%) và độ chính xác cao.