Xây dựng phương pháp định lượng clozapin trong huyết tương bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao

Tóm tắt

Clozapin (CZP) là một trong những thuốc an thần kinh điều trị bệnh tâm thần phân liệt được sử dụng rộng rãi ở các bệnh viện chuyên khoa tâm thần. Trên thế giới, đã có nhiều nghiên cứu về phương pháp định lượng CZP trong mẫu sinh học (máu, huyết tương, nước tiểu, mồ hôi, tóc, móng, mô não...), nhưng ở Việt Nam chưa thấy có tài liệu nào công bố. Các nghiên cứu này chủ yếu dùng sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) với detector UV, điện hoá, đo ampe, hoặc khối phổ. Để đáp ứng nhu cầu theo dõi nồng độ clozapin trong huyết tương phục vụ công tác điều trị, nghiên cứu này được thực hiện nhằm xây dựng phương pháp định lượng CZP trong huyết tương bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC), sử dụng detector mảng diod (PDA).

Phương pháp nghiên cứu

- Xây dựng phương pháp: Lựa chọn điều kiện ban đầu theo tài liệu tham khảo, khảo sát và điều chỉnh một số điều kiện, nếu cần: cột sắc ký, hệ pha động, bước sóng phát hiện, tốc độ dòng, thể tích tiêm và cách xử lý mẫu.

- Thẩm định phương pháp: Phương pháp được thẩm định theo FDA về độ đặc hiệu, khoảng tuyến tính, giới hạn định lượng dưới, độ lặp lại, độ đúng, hiệu suất chiết, và độ ổn định.

- Xử lý số liệu: Các số liệu thí nghiệm được xử lý thống kê trên phần mềm Microsoft Excel 2007.

Kết luận

            Nghiên cứu này đã xây dựng được một phương pháp định lượng CZP trong huyết tương với quy trình xử lý mẫu nhanh và hiệu quả (độ tìm lại cao), điều kiện sắc ký đơn giản, thời gian phân tích ngắn (< 12 phút) mà vẫn tách tốt CZP khỏi nền huyết tương, cho kết quả định lượng với độ chính xác cao (RSD 1,02 -3,37 %), tin cậy, độ nhạy tốt (LOQ 20 ng/mL), khoảng tuyến tính rộng  (37,5-1500 ng/mL), bao trùm được toàn bộ cửa sổ điều trị với mức dao động lớn của CZP. Phương pháp đã được chứng minh tính khả thi khi ứng dụng để định lượng CZP trong mẫu huyết tương bệnh nhân tâm thần phân liệt được dùng CZP với các liều khác nhau.