Phytosome: Các phương pháp đánh giá

Tóm tắt

Cho đến nay, bào chế phytosome vẫn là một lĩnh vực nghiên cứu mới ở nước ta do chưa có hiểu biết đầy đủ về công nghệ bào chế và phương pháp đánh giá. Để tiếp cận lĩnh vực này một cách hiệu quả, yếu tố cần thiết đối với các nghiên cứu chính là phương pháp và phương tiện đánh giá các đặc tính của phytosome, trong đó quan trọng nhất là đánh giá khả năng tạo phức hợp dược chất - phospholipid. Bài viết giới thiệu về một số phương pháp đánh giá phức hợp và tác dụng sinh học của phytosome đã được nghiên cứu trên thế giới.

Phương pháp hóa lý đánh giá sự hình thành phức hợp phytosome

Phytosome được tạo ra là do liên kết hoá học trực tiếp của nhóm chức trong phân tử hoạt chất với phospholipid. Để đánh giá và xác nhận sự hình thành phức hợp, có thể sử dụng một số phương pháp phân tích như: phân tích nhiệt (DSC, TGA), nhiễu xạ tia X (XRD), phổ hấp thụ hồng ngoại (IR/FTIR), và cộng hưởng từ (¹H-NMR, ¹³C-NMR).

Phương pháp đánh giá sinh khả dụng và hoạt tính của phức hợp phytosome

- Đánh giá sinh khả dụng.

- Đánh giá khả năng chống oxy hóa in vitro.

- Đánh giá hoạt tính bảo vệ gan, chống oxy hoá in vivo.         

Kết luận

            Trong nghiên cứu phytosome, đánh giá các đặc tính hoá lý, sinh học cho sản phẩm là hết sức cần thiết, giúp tạo ra cơ sở khoa học và thúc đẩy việc phát triển ứng dụng thực tiễn. Vì vậy, trước khi khởi động nghiên cứu, việc hiểu rõ và lựa chọn phương pháp thích hợp để đánh giá phytosome tạo thành là rất quan trọng. Các phương pháp hóa lý để đánh giá khả năng tạo phức hợp dược chất - phospholipid là phương pháp đánh giá đặc trưng và được thực hiện trong hầu hết các nghiên cứu. Ngoài ra, để chứng minh cho khả năng cải thiện hấp thu, tăng thời gian bán thải và lưu trú thuốc trong cơ thể thì cần thực hiện các phương pháp đánh giá sinh khả dụng của thuốc trên động vật thí nghiệm hay người tình nguyện.

            Đối với các dược chất có khả năng chống oxy hóa như các polyphenol có nguồn gốc từ thực vật, việc lựa chọn mô hình đánh giá tác dụng sinh học của dược chất trong phytosome so với dạng tự do đòi hỏi những hiểu biết chuyên sâu về lĩnh vực này. Đặc biệt trong mô hình đánh giá in vivo, không những cần thiết kế và kiểm soát điều kiện thí nghiệm tốt mà còn phải thực hiện đánh giá các thông số hóa sinh tương đối phức tạp. Những phương pháp này còn khá mới mẻ ở Việt Nam, tuy nhiên, để hội nhập với xu hướng nghiên cứu trên thế giới, thúc đẩy ngành dược trong nước ngày càng phát triển hơn, nên bắt tay vào xây dựng và phát triển các mô hình phù hợp, với sự phối hợp giữa các nhà nghiên cứu ở nhiều lĩnh vực khác nhau.