Nghiên cứu tổng hợp các dẫn chất của adamantan. Phần I: Nghiên cứu tổng hợp amantadin hydroclorid

Tóm tắt

Amantadin là thuốc kháng virus đầu tiên được sử dụng để ức chế virus cúm A. Do đặc điểm vị trí địa lý và khí hậu mà Việt Nam là một trong những nước trên thế giới có tỷ lệ ca mắc bệnh cúm cao nên kéo theo nhu cầu sử dụng thuốc điều trị cúm như amantadin là kh¸ lớn. Tuy nhiên, cho đến nay ở nước ta vẫn chưa có một cơ sở nào tổng hợp amantadin cũng như sản xuất các dạng bào chế của hoạt chất này, dẫn đến phải nhập ngoại với giá thành rất cao so với thu nhập của người dân Việt Nam. Vì vậy, chúng tôi đặt vấn đề tiến hành đề tài "Nghiên cứu tổng hợp amantadin hydroclorid làm nguyên liệu sản xuất thuốc", nhằm mục tiêu tự sản xuất trong nước cho nhu cầu điều trị.

Phương pháp nghiên cứu

- Áp dụng phương pháp thực nghiệm trong hóa học hữu cơ để tổng hợp hîp chÊt trung gian còng nh­ sản phẩm dự kiến.

- Theo dõi tiến trình phản ứng tổng hợp bằng SKLM.

- Sơ bộ kiểm tra độ tinh khiết của các sản phẩm bằng SKLM và đo nhiệt độ nóng chảy.

- Xác định cấu trúc của amantadin hydroclorid tổng hợp được dựa trên kết quả phân tích phổ hồng ngoại (IR), phổ khối lượng (MS), phổ cộng hưởng từ hạt nhân (¹H-NMR và ¹³C-NMR).

- Kiểm nghiệm amantadin hydroclorid tổng hợp được theo tiêu chuẩn Dược điển Mỹ 2014 (USP-37).

Kết quả nghiên cứu

Đã nghiên cứu xây dựng thành công quy trình tổng hợp amantadin hydroclorid đi từ adamantan qua các chất trung gian 1-adamantylnitrat (II) và N-(1-adamantyl)acetamid (III), với quy trình này vừa có thao tác đơn giản hơn, tiêu tốn hóa chất, dung môi ít hơn, có khả năng triển khai ở quy mô lớn, hiệu suất thu được tương đối cao (giai đoạn 1 là 83,45%, giai đoạn 2 là 82,40%, giai đoạn 3 là 79,09%). Amantadin hydroclorid tổng hợp ra đạt tiêu chuẩn Dược điển Mỹ USP-37.