Tổng hợp và thử tác dụng kháng tế bào ung thư của một số dẫn chất thế 3’-2-aryl-7-methylquinazolin-4-amin
Abstract
Các hợp chất 2-aryl-4-aminoquinazolin với tác dụng chống ung thư được phát hiện trong những năm gần đây. Năm 2010, nhóm nghiên cứu đã tổng hợp và đánh giá hoạt tính chống ung thư của một số dẫn chất thế 4-aminoquinazolin. Kết quả cho thấy các dẫn chất 1-3 có hoạt tính gây độc tế bào tốt trên một số dòng tế bào ung thư như A549, HCT15, OV-3, MEL-2, thông qua việc ức chế enzyme topoisomerase I. Gần đây, một số dẫn chất 2-aryl-4-aminoquinazolin cũng đã được tổng hợp và thử hoạt tính gây độc tế bào trên các dòng KB, Hep-G2, LU, MCF-7. Trong nghiên cứu về nhóm 2-aryl-7-methyl-quinazolin-4-amin (4), nhóm thế ở vị trí 3' trên vòng 2-phenyl có chiều hướng thuận lợi cho hoạt tính sinh học trên các dòng tế bào ung thư thử nghiệm. Tiếp tục nghiên cứu về các hợp chất 4-aminoquinazolin với tác dụng chống ung thư, nghiên cứu này tổng hợp một số dẫn chất 2-aryl-7-methyl-quinazolin-4-amin mới mang nhóm thế ở vị trí 3' trên vòng 2-aryl và thử tác dụng kháng tế bào ung thư của các chất tổng hợp được.
Phương pháp nghiên cứu
- Tổng hợp hóa học: theo 3 giai đoạn.
- Thử tác dụng sinh học: Tác dụng gây độc tế bào của các chất 8 a-d thử trên 4 dòng tế bào ung thư: KB (Human epidermic carcinoma) - ung thư biểu mô; Hep - G2 (Hepatocellular carcinoma) - ung thư gan; LU (Human lung carcinoma) - ung thư phổi và MCF-7 (Human breast carcinoma) - ung thư vú theo phương pháp MTT [8] tại Phòng Hóa sinh ứng dụng - Viện Hóa học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Các chất có IC50 ≤ 128 µg/ml được coi là có hoạt tính.
Kết luận
Đã tổng hợp được 4 dẫn chất 2-aryl-7-methylquinazolin-4-amin 8 a-d mang nhóm thế ở vị trí 3' trên vòng phenyl qua 3 bước trung gian từ dẫn chất 2-aryl-4-quinazolinon tương ứng 6 a-d. Các chất tổng hợp được đều chưa thấy công bố trong các tài liệu tham khảo được.
Đã thử hoạt tính gây độc tế bào của các chất tổng hợp được trên 4 dòng tế bào ung thư người là tế bào ung thư biểu mô (KB), tế bào ung thư gan (Hep-G2), tế bào ung thư phổi (LU), tế bào ung thư vú (MCF-7). Kết quả các dẫn chất có hoạt tính ức chế ở mức độ khác nhau trên các dòng tế bào ung thư thử nghiệm nhưng có tính chọn lọc trên dòng KB. Hợp chất 8d có hoạt tính mạnh nhất trên cả 4 dòng tế bào với giá trị IC50 là 14,12-56 μg/ml. Nhóm thế cồng kềnh ở vị trí 3' trên vòng phenyl là yếu tố thuận lợi cho hoạt tính kháng tế bào ung thư của các chất tổng hợp được.
