Stephanin và crebanin phân lập từ củ loài Stephania venosa (Bl.) Spreng thu hái tại Bà Rịa-Vũng Tàu

Abstract

Chi Stephania Lour. (bình vôi) là một chi lớn trong họ Tiết dê (Menispermaceae), trên thế giới có trên 100 loài, ở Trung Quốc có khoảng 37 loài và ở Việt Nam có trên 20 loài. Nguyễn Thị Tâm đã nghiên cứu loài Stephania pierrei Diels mọc ở Nghĩa Bình. Nguyễn Tiến Vững đã nghiên cứu loài Stephania glabra (Roxb.) Miers mọc ở Ninh Bình và loài Stephania kuinanensis H. S. Lo et M. Yang mọc ở Lạng Sơn. Nguyễn Quốc Huy đã nghiên cứu 3 loài: Stephania brachyandra Diels, Stephania dielsiana Y. C. Wu, Stephania sinica Diels. Hiện nay vẫn còn có nhiều loài chưa được nghiên cứu kỹ và đầy đủ về thực vật và thành phần hóa học nhất là các cây mọc ở khu vực các tỉnh phía Nam Việt Nam. Bài báo này công bố về hợp chất stephanin và crebanin phân lập từ củ loài Stephania venosa (Bl.) Spreng thu hái tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Phương pháp nghiên cứu

            Chiết xuất các hợp chất trong dược liệu bằng phương pháp ngâm chiết với dung môi methanol ở nhiệt độ phòng và chiết các phân đoạn bằng dung môi có độ phân cực tăng dần (EtOAc, BuOH).

            Phân lập các chất bằng sắc ký cột với chất hấp phụ là silicagelpha thường, pha đảo là Sephadex LH₂₀.

            Xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được dựa trên số liệu phổ khối (ESI-MS), phổ cộng hưởng từ hạt nhân (¹H-NMR, ¹³C-NMR, DEPT) và so sánh với số liệu phổ đã công bố.

            Kết luận

Từ củ loài Stephania venosa (Bl.) Spreng thu hái tại Bà Rịa-Vũng Tàu, đã phân lập được stephanin [SE-3 (1)], crebanin [SE-5 (2)]. Cấu trúc hóa học của hai alcaloid được xác định qua số liệu phổ ESI-MS, phổ NMR (¹H-, ¹³C-NMR, DEPT) và so sánh với số liệu phổ đã công bố. Đây là lần đầu tiên các alcaloid này được phân lập từ loài Stephaniavenosa (Bl.) Spreng thu hái ở Việt Nam.