Phân lập acid shikimic từ phế phẩm của quá trình sản xuất tinh dầu đại hồi

Abstract

Acid shikimic là nguyên liệu để bán tổng hợp oseltamivir, một thuốc kháng virus type A và B, dùng điều trị hiệu quả bệnh cúm gia cầm. Đến nay, phương pháp sản xuất acid shikimic chủ yếu là chiết xuất từ quả đại hồi (Illicium verum Hook. f. - Illciaceae). Tuy nhiên các phương pháp đã được công bố có quy trình khá phức tạp và thường sử dụng các dung môi độc hại; đồng thời chưa đề cập đến việc thu lấy tinh dầu đại hồi. Thực tế ở Việt Nam, nguyên liệu đại hồi chỉ được dùng để cất tinh dầu mà chưa thu được acid shikimic. Do vậy, giá trị kinh tế cây đại hồi bị giảm đáng kể. Trong quá trình sản xuất tinh dầu đại hồi, phụ phẩm thải ra là hỗn hợp bã đại hồi và dịch nước cái. Phần bã có thể được tận dụng làm bột hương. Phần nước thường bỏ đi, trong đó có chứa nhiều acid shikimic.

Trong bài báo trước, chúng tôi đã công bố một số kết quả khảo sát ở giai đoạn chiết xuất. Bài báo này công bố kết quả phân lập và tinh chế acid shikimic từ dịch nước cái của quá trình sản xuất tinh dầu đại hồi.

Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp định lượng acid shikimic: HPLC.

- Phương pháp sắc ký lớp mỏng.

- Phương pháp phân lập và tinh chế acid shikimic.

- Kiểm tra chất lượng sản phẩm: sắc ký lớp mỏng, nhiệt độ nóng chảy, năng suất quay cực, phổ IR, phổ MS, ¹H-NMR, ¹³C-NMR.

Kết quả nghiên cứu

            Đã xây dựng được phương pháp phân lập acid shikimic từ phần dịch nước cái, là phế phẩm trong quá trình sản xuất tinh dầu đại hồi. Quy trình phân lập và tinh chế đơn giản, chỉ dùng các dung môi ít độc. Hiệu suất phân lập đạt 78,2% tính theo hàm lượng acid shikimic có trong dịch nước cái.