Các hợp chất triterpenoid phân lập từ loài an điền nón (Hedyotis pilulifera (Pit.) T. N. Ninh – Rubiaceae)

Tóm tắt

Loài an điền nón có tên khoa học là Hedyotis pilulifera, được người dân khu bảo tồn Khe Trăn (Quảng Trị) sử dụng để chữa các bệnh về đường tiêu hóa và đau nhức xương khớp. Tuy nhiên cho đến nay có rất ít tài liệu công bố về thành phần hoá học cũng như tác dụng sinh học của cây an điền nón ở trong nước cũng như trên thế giới. Tiếp tục công trình trước đây, bài báo này thông báo các kết quả chiết xuất, phân lập và xác định cấu trúc hóa học của một số triterpenoid từ phần trên mặt đất của loài này. Đây cũng là công bố đầu tiên về thành phần hóa học của nhóm chất triterpenoid có trong loài này.

Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp chiết tách: Chiết xuất các chất bằng phương pháp ngâm chiết bằng dung môi methanol, tách các chất từ các phần cao thu được bằng sắc ký cột silica gel pha thường và rửa giải gradient với các hệ dung môi thích hợp để thu được các hợp chất, xác định sơ bộ các chất bằng sắc ký bản mỏng,..

- Xác định cấu trúc: Phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR), phổ HRMS.

- Phân lập các hợp chất: Bột khô dược liệu (1,4 kg) được ngâm chiết bằng methanol (MeOH) (5 L/lần/7 ngày x 3 lần),...

Kết quả nghiên cứu

Từ loài an điền nón (Hedyotis pilulifera (Pit.) T. N. Ninh) thu hái tại Quảng Trị, đã phân lập và xác định được 5 hợp chất triterpen gồm pomolic acid 3β-acetat (1), rotungenic acid (2), rotundic acid (3), oleanolic acid (4) và betulinic acid (5).