Xây dựng phương pháp định lượng ecdysteron trong ngưu tất (Radix Achyranthis bidentatae)

Tóm tắt

Ngưu tất (Radix Achyranthis bidentate) là một loại dược liệu quan trọng trong nền Y Dược học cổ truyền nước ta và các nước khu vực Đông Á, có tác dụng bổ can thận, mạnh gân cốt, phá ứ huyết, tiêu ung độc,... Trong ngưu tất, ngoài các saponin triterpenoid và acid oleanolic, có một thành phần khác không kém phần quan trọng là ecdysteron (hay là 20-hydroxyecdyson). Dược liệu này đã có chuyên luận riêng trong Dược điển Việt Nam IV nhưng các chỉ tiêu chất lượng mới chỉ dừng lại ở mức định tính, chưa có chỉ tiêu định lượng hàm lượng hoạt chất. Vì vậy, thực hiện nghiên cứu này nhằm xây dựng phương pháp định lượng ecdysteron trong ngưu tất, góp phần tạo cơ sở khoa học hỗ trợ công tác quản lý và đánh giá chất lượng dược liệu này.

Phương pháp nghiên cứu

- Chuẩn bị mẫu: Mẫu chuẩn, mẫu trắng, mẫu thử.

- Lựa chọn điều kiện sắc ký.

- Thẩm định phương pháp phân tích: Thẩm định theo yêu cầu chung của ICH (International Conference on Harmonisation): Tính tương thích hệ thống, chọn lọc - đặc hiệu; Khoảng nồng độ tuyến tính; Độ chính xác; Độ đúng; Giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn định lượng (LOQ).

Kết quả nghiên cứu

Đã xây dựng và thẩm định được phương pháp định lượng ecdysteron trong ngưu tất. Phương pháp đã xây dựng là tương thích với hệ thống sắc ký, đảm bảo độ chọn lọc đặc hiệu; độ đúng (> 90%) và độ chính xác cao (RSD < 2,0%). Áp dụng phương pháp ở trên để phân tích đánh giá hàm lượng hoạt chất này trong một số mẫu ngưu tất thu mua trên thị trường. Kết quả cho thấy, hàm lượng ecdysteron trong các mẫu khảo sát là 0,181 ± 0,003 mg/g.