Tổng hợp và thử tác dụng kháng ung thư của một số hợp chất lai hóa giữa 7-cloro-4-aminoquinolin và 11-azaartemisinin

Tóm tắt

Trong nghiên cứu phát triển thuốc hiện đại, phương pháp lai hóa là cách tiếp cận mới đầy hứa hẹn nhằm thay đổi, phát triển các thuốc đã biết thành thuốc mới.  Hợp chất lai hóa thông thường được tạo thành bằng cách gắn kết trực tiếp hay qua cầu nối phần cấu trúc của hai hay nhiều hợp chất để tạo nên một phân tử thuốc mới có hiệu quả, dựa trên tác dụng hiệp đồng của các hợp phần.

Gần đây, hoạt tính chống ung thư của các dẫn chất cloroquin và các hợp chất lai hóa từ 4-aminoquinolin đã được nhiều nhóm khoa học nghiên cứu và kết quả đã chứng tỏ các dẫn chất lai hóa từ 4-aminoquinolin và các phần tử khác như artemisinin, sulfonamid, hợp chất alkyl hóa ADN, phức kim loại... có tác dụng chống ung thư đáng chú ý. Artemisinin, một thuốc chống sốt rét, và các dẫn chất của nó được nhiều nhà khoa học quan tâm bởi khả năng kháng ung thư rất có triển vọng. Với những tiềm năng chống ung thư đáng chú ý của cả hai dẫn chất 4-aminoquinolin và artemisinin thì việc lai hóa hai cấu trúc phân tử này có thể mang đến tác dụng hiệp đồng ức chế tế bào ung thư. Cùng xu hướng trên, trong nghiên cứu này, một số dẫn chất lai hóa giữa 11- azaartemisinin và 7-cloro-4-aminoquinolin được tổng hợp và thử hoạt tính gây độc trên một số dòng tế bào ung thư.

Phương pháp nghiên cứu

- Tổng hợp hóa học: Tổng hợp các dẫn chất lai hóa (7a-c) giữa 7-cloro-4-aminoquinolin và 11-azaartemisinin.

- Thử tác dụng sinh học: Tác dụng gây độc tế bào của các chất tổng hợp được thử trên 4 dòng tế bào: KB - ung thư biểu mô, Hep-G2 - ung thư gan, LU - ung thư phổi và MCF-7 - ung thư vú theo phương pháp MTT.

Kết quả

Trong nghiên cứu này, 3 dẫn chất lai hóa mới (7a-c) giữa 11-azaartemisinin và 7-cloro-4-aminoquinolin đã được tổng hợp qua cầu nối amin bằng phản ứng amin hóa khử. Cấu trúc của các chất này đều được khẳng định bằng các phương pháp phổ.

Kết quả thử hoạt tính gây độc tế bào của các chất tổng hợp được trên 4 dòng tế bào ung thư người (KB - ung thư biểu mô; Hep-G2 - ung thư gan; LU - ung thư phổi và MCF-7 - ung thư vú) cho thấy cả 3 hợp chất lai hóa 7a-c đều có hoạt tính ức chế khá tốt tất cả các dòng tế bào ung thư thử nghiệm. Trong đó hợp chất 7a thể hiện khả năng ức chế mạnh nhất trên dòng tế bào ung thư vú MCF-7 với IC₅₀ = 4,51 mg/ml.