Chiết xuất berberin từ vàng đắng bằng nước vôi

Tóm tắt

            Berberin được dùng từ lâu làm thuốc kháng khuẩn, chữa tiêu chảy, viêm ống mật. Gần đây berberin được phát hiện có tác dụng làm giảm cholesterol máu, hạ huyết áp và hạ đường huyết. Trong sản xuất công nghiệp, berberin được chiết xuất từ thân, rễ vàng đắng bằng dung dịch acid sulfuric loãng. Ngoài ra, berberin có thể được chiết xuất bằng nước nóng dưới áp suất cao, bằng ethanol hoặc carbon dioxyd siêu tới hạn. Các dung môi trên đều có những ưu nhược điểm riêng như: dung môi đắt tiền, tốn năng lượng và yêu cầu thiết bị chuyên dụng, dễ gây ăn mòn thiết bị và ô nhiễm. 

            Nhận thấy berberin có thể tan được trong dung dịch kiềm, là tính chất khá đặc biệt của berberin. Nước vôi là một trong những dung dịch kiềm thích hợp để làm dung môi chiết xuất nhờ các ưu điểm: sẵn có, rẻ và có độ kiềm vừa phải. Trên cơ sở đó, nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả chiết xuất berberin từ vàng đắng bằng nước vôi.

Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp định lượng berberin: HPLC.

- Phương pháp chiết xuất, phân lập và tinh chế berberin: Chiết xuất bằng phương pháp ngâm lạnh, kết tủa dưới dạng muối clorid thu berberin thô, tẩy màu và kết tinh lại trong ethanol 96%.

Kết quả

            Berberin đã được chiết xuất thành công từ vàng đắng bằng dung dịch nước vôi trong. Phương pháp gồm các bước: nghiền thân vàng đắng thành bột thô, chiết xuất bằng nước vôi trong theo phương pháp ngâm lạnh, kết tủa berberin từ dịch chiết bằng acid hydrocloric và natri clorid. So với phương pháp chiết bằng acid sulfuric loãng, phương pháp chiết berberin bằng nước vôi cho hiệu suất tương đương, nhưng sản phẩm berberin clorid thu được có hàm lượng cao hơn (lần lượt là 85,3% và 82,1%) và giai đoạn lọc lấy sản phẩm dễ thực hiện hơn.