Chiết xuất, phân lập một số hợp chất từ cây cỏ sữa lá nhỏ (Euphorbia thymifolia Burm.)

Tóm tắt

Cây cỏ sữa gồm 2 loài cỏ sữa lá lớn (Euphorbia hirta L.) và cỏ sữa lá nhỏ (Euphorbia thymifolia Burm.) thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae) có nguồn gốc từ vùng Trung Mỹ và cũng có nhiều ở Việt Nam. Theo kinh nghiệm dân gian, cây cỏ sữa được sử dụng để chữa các bệnh như kiết lị, viêm ruột, diệt sâu bọ, giã đắp chữa bệnh ngoài da và vết thương. Một số công bố trên thế giới gần đây đã chứng minh cỏ sữa có các tác dụng sinh học: tác dụng kháng khuẩn kháng nấm, chống dị ứng, chống viêm; ức chế miễn dịch, ức chế khối u, chống virus; tác dụng an thần, giảm đau, bảo vệ gan. Về thành phần hóa học, các flavonoid và các hợp chất phenol đã được phân lập, xác định là các thành phần chính trong cây cỏ sữa. Tuy nhiên, ở Việt Nam, các nghiên cứu về cây cỏ sữa còn rất ít. Nghiên cứu này nhằm góp phần bổ sung dữ liệu về hóa thực vật của cây cỏ sữa lá nhỏ.

Phương pháp nghiên cứu

- Chiết xuất phân lập: Dược liệu được gâm chiết trong ethanol 96%, ở nhiệt độ phòng. Tinh chế bằng sắc ký cột.

- Xác định cấu trúc: phổ IR, UV, MS, ¹H-NMR, ¹³C-NMR.

Kết luận

            Đã sử dụng phương pháp ngâm chiết với dung môi ethanol 96% ở nhiệt độ phòng và bằng phương pháp sắc ký cột phân lập được 3 hợp chất từ cây cỏ sữa lá nhỏ thu hái ở tỉnh Nam Định. Cấu trúc của các hợp chất này được xác định thông qua kết quả đo nhiệt độ nóng chảy, góc quay cực riêng, phổ tử ngoại- khả kiến, phổ hồng ngoại, phổ khối, phổ cộng hưởng hạt nhân và so sánh với các dữ liệu công bố của các hợp chất liên quan. Các hợp chất được xác định là: (2S)- strobopinin (1), isokanugin (2), amentoflavon (3), Cả 3 hợp chất này đều lần đầu tiên phân lập được từ thân cây cỏ sữa lá nhỏ.