Độc tính trên gan ở bệnh nhân nhiễm HIV có điều trị dự phòng lao bằng isoniazid tại phòng khám ngoại trú HIV/AIDS - Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai

Tóm tắt

Phác đồ dự phòng lao bằng isoniazid (Isoniazid preventive therapy - IPT) đã chứng minh khả năng làm giảm đến 62% số trường hợp mắc lao ở người nhiễm HIV. Tuy nhiên khả năng gây độc tính trên gan do isoniazid (INH) làm giảm hiệu quả điều trị, đóng góp đáng kể vào sự không tuân thủ, từ đó gây thất bại điều trị hoặc bệnh nhân bỏ điều trị và làm gia tăng khả năng tái phát hoặc kháng thuốc. Hiện nay, Bộ Y tế đã có hướng dẫn trong điều trị dự phòng lao ở các bệnh nhân nhiễm HIV nhưng vẫn chưa có báo cáo hoàn chỉnh nào mô tả đặc điểm độc tính trên gan khi áp dụng IPT ở quần thể bệnh nhân Việt Nam. Vì vậy, tiến hành đề tài này với mục tiêu khảo sát đặc điểm về độc tính trên gan của bệnh nhân nhiễm HIV sử dụng phác đồ dự phòng lao bằng INH và phân tích các yếu tố nguy cơ có liên quan đến sự xuất hiện của độc tính trên gan ở những bệnh nhân này.

Phương pháp nghiên cứu

- Nghiên cứu hồi cứu mô tả theo dõi bệnh nhân dọc theo thời gian. Các thông tin nghiên cứu được thu thập từ bệnh án gồm có các thông tin chung, xét nghiệm sinh hóa trước, trong và sau dự phòng lao.

- Tiêu chuẩn đánh giá độc tính trên gan được xác định là một trong hai trường hợp căn cứ vào dữ liệu của các nghiên cứu trước đây về độc tính trên gan trong điều trị bằng IPT.

- Nghiên cứu tiến hành xác định tỷ lệ ghi nhận độc tính trên gan, xác suất xuất hiện độc tính theo thời gian, biện pháp xử trí và kết quả của xử trí nếu có trong quá trình điều trị. Các yếu tố có liên quan đến độc tính trên gan được xác định thông qua hồi quy Cox đơn biến và đa biến. Số liệu hồi cứu được nhập vào cơ sở dữ liệu Access Office 2010, sau đó được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0.

Kết quả

Nghiên cứu ghi nhận một tỷ lệ đáng kể bệnh nhân xuất hiện độc tính trên gan trong vòng ba tháng đầu điều trị. Tuy nhiên phần lớn độc tính mang tính chất nhẹ và thoáng qua. Giá trị ALT ban đầu và đồng nhiễm viêm gan C là những yếu tố độc lập có liên quan đến khả năng xuất hiện độc tính trên gan khi áp dụng IPT.