Nghiên cứu thành phần hóa học và tác dụng sinh học của cao đặc bài thuốc Kỳ phụ theo hướng cải thiện tuần hoàn não

Tóm tắt

Phương thuốc "Kỳ phụ" gồm phụ tử và hoàng kỳ, trong đó phụ tử bổ hoả, hồi dương cứu nghịch; hoàng kỳ bổ khí, thăng dương khí. Các nghiên cứu dược lý hiện đại đã chứng minh, phụ tử và hoàng kỳ có tác dụng cường tim, giãn mạch ngoại vi, ngoài ra, phụ tử cải thiện tuần hoàn toàn thân, chống viêm, giảm đau; hoàng kỳ giãn mạch vành, cải thiện miễn dịch, hạ đường huyết. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã công bố về tác dụng dược lý của phương thuốc Kỳ phụ như tăng cường miễn dịch, bảo vệ tim. Tuy nhiên chưa có công bố nào đề cập dùng phương thuốc Kỳ phụ theo hướng cải thiện tuần hoàn não, vì vậy, nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu: Nghiên cứu thành phần hóa học, góp phần tiêu chuẩn hoá cao và thử tác dụng sinh học của cao đặc Kỳ phụ theo hướng cải thiện tuần hoàn não trên thực nghiệm.

Phương pháp nghiên cứu

- Nghiên cứu ịnh tính: Bằng phản ứng hoá học, phổ hấp thụ tử ngoại UV, sắc ký lớp mỏng.

- Nghiên cứu định lượng: Phương pháp acid - base theo Dược điển Việt Nam IV.

- Nghiên cứu tác dụng sinh học: Nghiên cứu độc tính cấp, nghiên cứu tác dụng trên động mạch cảnh mèo.

Kết quả

Trong cao đặc Kỳ phụ có các nhóm chất: alcaloid, saponin, flavonoid, acid amin, đường khử, polysaccharid. Phổ hấp thụ tử ngoại của alcaloid cao đặc Kỳ phụ có 2 cực đại hấp thụ ở 231 nm và 274 nm. Định tính bằng sắc ký lớp mỏng, alcaloid cao đặc Kỳ phụ có 2 vết, trong đó có 1 vết tương đương với vết của phụ tử, và không có vết tương đương với aconitin. Hàm lượng alcaloid toàn phần trong cao đặc Kỳ phụ là 0,087 %. Cao đặc Kỳ phụ có tác dụng tăng lưu lượng máu qua động mạch cảnh mèo ở liều truyền tĩnh mạch 700 và 1400 mg/kg thể trọng, tương đương Tanakan ở liều 40 mg/kg thể trọng và không gây chết chuột nhắt trắng ở liều 34 g/kg thể trọng theo đường uống.