Nghiên cứu phân lập hypophyllanthin từ cây diệp hạ châu đắng (Phyllanthus amarus Schum. et Thonn.) làm chất đối chiếu

Tóm tắt

Diệp hạ châu đắng (Phyllanthus amarus Schum. et Thonn., Euphorbiaceae) được sử dụng khá phổ biến với công dụng như giải độc gan, thông tiểu, đau viêm họng, đinh râu, mụn nhọt, viêm da. Hiện nay, nước ta đang có nhiều nơi trồng diệp hạ châu đắng và nhiều chế phẩm từ cây này được đưa ra thị trường. Nhằm kiểm tra chất lượng dược liệu cũng như các chế phẩm có nguồn gốc từ dược liệu diệp hạ châu, thiết lập chất chuẩn đánh dấu là hết sức cần thiết, đồng thời tiết kiệm chi phí nhập chuẩn từ nước ngoài. Trong đề tài này, nghiên cứu phân lập hypophyllanthin từ cây diệp hạ châu đắng làm chất đối chiếu để phục vụ cho công tác kiểm tra chất lượng.

Phương pháp nghiên cứu

- Chiết xuất, phân lập: Ngâm lạnh với dicloromethan, tinh chế bằng sắc ký cột. Kiểm tra độ tinh khiết chất HPL bằng các phương pháp: SKLM, HPLC, phương pháp phân tích nhiệt vi sai (DSC).

- Xác định cấu trúc chất HPL bằng phương pháp quang phổ tử ngoại, quang phổ hồng ngoại, phổ khối, phổ cộng hưởng từ hạt nhân ¹H-NMR và ¹³C-NMR và so sánh các dữ liệu phổ thu được với tài liệu đã công bố.

- Đánh giá thiết lập chất đối chiếu hypophyllanthin theo yêu cầu về chất chuẩn của WHO. Định lượng hypophyllathin tinh khiết bằng HPLC và thẩm định qui trình phân tích theo hướng dẫn của ICH với các thông số: tính phù hợp hệ thống, tính đặc hiệu, khoảng tuyến tính, độ chính xác, độ đúng.

Kết quả

Phương pháp chiết xuất, phân lập hypophyllanthin sử dụng dung môi dễ kiếm, đơn giản, dễ áp dụng khi triển khai ở qui mô lớn. Hypophyllanthin phân lập được tinh chế và khẳng định cấu trúc bằng các phương pháp hiện đại. Qui trình phân tích định lượng hypophyllanthin đã được xây dựng và thẩm định đạt yêu cầu theo hướng dẫn ICH. Thiết lập được chất đối chiếu hypophyllanthin có hàm lượng 97,92 % đáp ứng  mục đích sử dụng cho chất đối chiếu chiết từ dược liệu.