Nghiên cứu tổng hợp và thăm dò tác dụng sinh học của 5-(2’,4’-dihalogenobenzyliden)rhodanin và một số dẫn chất base Mannich

Tóm tắt

Rhodanin (2-thioxo-4-thiazolidinon) và các dẫn chất đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu về tổng hợp hóa học và tác dụng sinh học. Các công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước đã công bố cho thấy các dẫn chất rhodanin có hoạt tính sinh học đa dạng như kháng khuẩn, kháng nấm, chống ung thư, kháng virus. Trong các thông báo trước đây, đã trình bày kết quả nghiên cứu tổng hợp và thử tác dụng sinh học của một số dẫn chất của rhodanin. Tiếp tục và phát triển hướng nghiên cứu về các dẫn chất của rhodanin, trong bài báo này, trình bày kết quả tổng hợp và thử hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm, kháng tế bào ung thư của một số dẫn chất 5-(2',4'-dihalogenobenzyliden)rhodanin.

Nguyên liệu

Hóa chất được cung cấp bởi các hãng Merck, Sigma Aldrich, Acros và một số hãng của Trung Quốc.

Phương pháp nghiên cứu

- Tổng hợp hóa học: sử dụng các phản ứng hữu cơ thông thường để tổng hợp các chất dự kiến.

- Xác định cấu trúc của các chất tổng hợp được bằng phổ IR, MS, ¹H-NMR và ¹³C-NMR.

- Thử tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm theo phương pháp của Vlietlink A. J. và Vanden Berger V. A.. Thử tác dụng kháng tế bào ung thư người theo phương pháp SRB.

Kết quả

1. Đã tổng hợp được 10 dẫn chất rhodanin (1a-5a, 1b-5b), trong đó có 8 chất (2a-5a, 2b-5b) chưa thấy công bố trong các tài liệu tham khảo được.

2. Đã thử tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm và xác định nồng độ ức chế tối thiểu (MIC) của 10 chất tổng hợp với 4 chủng vi khuẩn kiểm định gồm: Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Bacillus subtillis, Staphylococcus aureus; và trên 4 chủng vi nấm, 2 chủng nấm sợi: Aspergillus niger, Fusarium oxysporum; 2 chủng nấm men: Candida albicans, Saccharomyces cerevisiae. Kết quả cho thấy các chất tổng hợp được đều có biểu hiện hoạt tính trên ít nhất một chủng vi khuẩn kiểm định với MIC từ 12,5 - 50 μg/ml. Trong đó có 6 chất (1a, 3a, 4a, 1b, 3b, 4b) có tác dụng ức chế tốt trên chủng Escherichia coli với MIC = 12,5 - 25 μg/ml. Chỉ có 4 chất (1a, 3a, 1b, 3b) có biểu hiện hoạt tính kháng nấm mốc F. oxysporum với MIC từ 12,5 - 50 μg/ml (chất 3a có tác dụng ức chế mạnh nhất với MIC = 12,5 μg/ml) và 5 chất (1a, 3a, 5a, 1b, 3b) có hoạt tính kháng chủng nấm men C. albicans với MIC từ 25 - 50 μg/ml. Kết quả thử kháng tế bào ung thư cho thấy, hai trong số mười chất tổng hợp được là chất 1a và chất 1b thể hiện hoạt tính kháng dòng tế bào ung thư gan (Hep-G2) với các giá trị IC₅₀ của chất 1a là 4,93 μg/ml và chất 1b IC₅₀ = 4,22 μg/ml.